Badanie Podola trudno wyobrazić bez Juchyma Sicińskiego (1856-1937), duchownego prawosławnego, organizator życia naukowego na Podolu, który przez całe swoje życie sbierał materiały z historii tego kraju, a także mając przedyspozycje oragnizacyjne kierował procesem gromadzenia oraz publikacji materiałów historycznych.
Sicińskiemu należy nie tylko autorstwo monografii o Kamieńcu-Podolskim, Bakocie, zamkach na Podolu, ale opasły tom pod tytułem “Opis historyczny parafii i cerkwi eparchii Podolskiej”. Siciński przygotowywał to dzieło wraz z całym duchowienstwem Podola. Kompozycja książki strukturowana jest w ramach podziałów parafii według okregów. Przedstwiono historia każdej z nich z punktu widzenia usytuowania, gospodarki oraz systemów komunikacji. Znajdziemy tam i daty oraz okoliczności założenia świątyń, liczby parafian, inne dane statystyczne (np, mieszkańców miast, wsi innych wyznań, wymiar odległości od tych lub innych miejscowości).
Praca została wydana na początku XX w. Nie sposób nie zauważyć wpływ na charakter doboru materiału Słownika geograficznego Królewstwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tym bardziej cenna praca Sicińskiego, ponieważ jest efektem systemowej pracy naukowej z uwzględnieniem twórczych poprozycji poprzedników.
Na początku wieku XXI wysiłkiem prywatnych osób ukazało się drukiem ponowne wydanie tej książki.
Los uczonego nie był usiany różami, które bardzo lubił i uprawiał. W czasach sowieckich był szykanowany przez sowietów. Odebrano mu mieszkanie, zasoby do istnienia. Zmarł w Kamieńcu Podolskim i tam został pochowany. Jego syn, Volodymyr, znany historyk sztuki, wraz z dojściem bolszewików do władzy emigrował do Polski, potem do Czechosłowacji, Niemiec, a dalej do Stanów Zjednoczonych, gdzie skończył swoją drogę życiową.
Vitaliy Perkun, fot. freeradio.com.ua, 25 lutego 2025 r.
Leave a Reply