Witold Pruszkowski „Na zesłanie w Sybir”, lata 1893-1894, źródło: Lwowska Galeria Sztuki
14 stycznia w 1846 roku w Berszadzie na Podolu urodził się polski malarz Witold Pruszkowski.
Mieszkał w wygodach domu ojca, adwokata, pełniącego funkcję pełnomocnika Piotra Moszyńskiego, polskiego patrioty i filantropa, ówczesnego właściciela Berszady.
W dzieciństwie mieszkał z rodziną przez jakiś czas w Odessie i Kijowie, a od 1860 roku we Francji – początkowo w Dieppe, następnie w Paryżu, gdzie Witold Pruszkowski rozpoczął naukę malarstwa u Tadeusza Goreckiego (zięcia Adama Mickiewicza).
W kolejnych latach kształcił się w Akademii Sztuk Pięknych w Monachium, następnie studiował u Jana Matejki w Szkole Sztuk Pięknych w Krakowie w latach 1872-1875.
Brał udział w wystawach Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie, lwowskim Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych, w warszawskim Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych, a także – z sukcesami – w wystawach międzynarodowych, m.in. w Berlinie, Monachium, Chicago i San Francisco. Współtworzył Koło Literacko-Artystyczne, w 1892 roku został przewodniczącym komitetu budowy pomnika Artura Grottgera.
Zamieszkał w Mnikowie pod Krakowem, w 1890 roku mieszkał u rodziny we Lwowie, a w 1891 roku wraz z bratem odbył podróż do Afryki. Nieuleczalnie chorował. Po pobycie u rodziny w Kołomyi, we wrześniu 1896 roku, został odnaleziony na dworcu w Budapeszcie. Zmarł w tamtejszym szpitalu po kilku dniach, 10 października 1896 roku.
Obrazy Witolda Pruszkowskiego na terenie kraju znajdują się w zbiorach m.in. Muzeów Narodowych w Warszawie, Poznaniu, Krakowie, na Wawelu i Muzeum Górnośląskim w Bytomiu.
Za granicami naszego kraju dzieła artysty można oglądać m.in. w Lwowskiej Narodowej Galerii Sztuki, gdzie znajdują się obrazy „Wiosna”, „Bachantka”, „Portret Stefanii Fedorowiczowej na otomanie”, „Po zachodzie słońca”. To tutaj wystawiany jest również jeden z najsłynniejszych obrazów Witolda Pruszkowskiego – „Na zesłanie w Sybir” z 1893 roku. Z kolei w Muzeum Sztuki Regionalnej w Irkucku prezentowany jest obraz „Śmierć Anhellego” z 1879 roku, symbolizujący losy polskich powstańców styczniowych.
Słowo Polskie za: Polonika, KG RP w Odessie, 23 stycznia 2021 r.
Witold Pruszkowski „Sielanka”, 1880 rok, źródło: Muzeum Narodowe w Krakowie
