W samym środku Buczacza w rynku znajduje się godny ze wszech miar ratusz. Wspaniały ten pomnik architektury świeckiej, nie tylko na Podolu ale i w całej Polsce, stanowi rzadki okaz stylu rokokowego.
Wzniesiony kosztem Mikołaja Potockiego w ostatnich latach przed rozbiorem Polski przez mistrza wiocha nieznanego z nazwiska. Cała budowa prześliczna w swych proporcjach i dekoracji wykonana została z kamienia ciosowego.
Nad piętrowym budynkiem wznosi się wyniosła wieża czworoboczna z zaokrąglonymi kantami, zdobionymi u szczytu w wazony kamienne. Na ścianie frontowej kamienna rzeźba wyrażająca herb Potockich „Pilawa”. Po obu stronach herbu umieszczono 12 posągów wyobrażających tyleż mitycznych prac Herkulesa.
Ratusz w Buczaczu, lata 30. XX wieku.
Pod herbem przebiega dokoła ratusza piękna galeria. Na najwyższej, później spalonej, znajdowały się niegdyś zegary, które swymi dźwięcznymi dzwonami wydzwaniały ludności godziny.
Nad herbem druga galeria wieńcem prześlicznym otacza wieżę. Prawdziwe to cacko sztuki budowniczej już od dawnego czasu jest zaniedbane. Pożar miasta w roku 1865, któremu cześciowo uległ także ratusz, przyczynił się w znacznej mierze do obecnego jego stanu.
Niestety znależli się także i ludzie, którzy młotami krusząc rzeżby, niszczenie gmachu przyśpieszyć usiłowali. Dziś z figur wyobrażających prace Herkulesa mało co zostalo. W roku 1930 została wmurowana w północna ścianę ratusza piękna tablica pamiątkowa ku czci budowniczego Polski Marszałka Józefa Piłsudskiego.
Dołem mieszczą się sklepy i kramiki. Na pietrze znalazły obecnie pomieszczenie biura Powiatowej Kasy Rolniczej, a w najbliższej przyszłości znajdzie tam także Muzeum ziemi Buczackiej…
Słowo Polskie za: Przewodnik po powiecie buczackim, Wincent Urbański, Polona, 27 lutego 2025 r.
Opis górnej ilustracji. Ratusz w Buczaczu, stan obecny. Fot. Wikipedia
Leave a Reply