Fot. pr
22 marca o godz. 19.30 na Scenie Kameralnej im. Sławomira Mrożka Teatru Polskiego w Warszawie odbędzie się premiera sztuki „Charków, Charków” w przekładzie polskim. Kolejne przedstawienia – 23-24 i 26-27 marca.
W tym przedstawieniu ukraiński reżyser i artysta Łeś Kurbas nie zostanie rozstrzelany, ale zrobi wielką karierę na Zachodzie i otrzyma Oscara – tak w rozmowie z dziennikarzem PAP mówiła Svitlana Oleshko, reżyser musicalu. Jej zdaniem Serhij Żadan napisał tekst poetycki o rzeczach ważnych, który z jednej strony ma charakter filozoficzny, a z drugiej ma dosyć prostą formę. To opowieść o tragedii ukraińskich artystów w Charkowie, tzw. „rozstrzelanego pokolenia”, ale zarazem jest to historia uniwersalna, którą każdy może odebrać. To opowieść o mieście, o teatrze, o miłości, o zdradzie” – wyjaśniła.
W 1925 r. bolszewicy przenieśli teatr Kurbasa pod nazwą Berezil do Charkowa, ówczesnej stolicy Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Sowieckiej. Ten teatr podbił już wcześniej kijowską publiczność i odnosił sukcesy. Po prostu bolszewicy chcieli, żeby najlepszy awangardowy teatr działał w stolicy.
Scenografia w spektaklu odwołuje się do konstruktywizmu i futuryzmu. Składa się z m.in. z metalowych schodów i podestów, które mogą także kojarzyć się z więziennymi korytarzami. Scenografką tego przedstawienia jest Katarzyna Zawistowska.
„Charków! Charków! to ważny moment – teraz ważę moje słowa – w historii Teatru Polskiego” – powiedział dyrektor stołecznej sceny Andrzej Seweryn, wyjaśniając, że sztuka „została napisana przez wielkiego poetę, muzyka, pieśniarza, walczącego żołnierza Serhija Żadana”.
Ołeksandr Zenon Kurbas był ukraińskim aktorem i reżyserem. W 1922 r. założył filozoficzno-polityczny teatr Berezil – poszukujący nowych form wyrazu dla ukraińskiego dramatu. W 1933 r. został aresztowany. Rok później, w fikcyjnym procesie, skazano go na pięć lat łagru za udział w rzekomej ukraińskiej organizacji terrorystycznej. W listopadzie 1937 r. Łeś Kurbas zginął w masowej egzekucji, wraz z kilkudziesięcioma innymi ukraińskimi twórcami i działaczami społecznymi, w lasach Sandarmoch w Karelii.
Teatr Polski, realizując spektakl „Charków! Charków!”, otrzymał wsparcie udzielone w ramach funduszu Creators for Ukraine. Partnerem przedstawienia jest Centrum Dialogu im. Juliusza Mieroszewskiego. Przekładu dokonał Adam Pomorski.
Słowo Polskie za: PAP, dzieje.pl, 21 marca 2024 r.
