Obchody 98. rocznicy sojuszu polsko-ukraińskiego w Chmielnickim (2018 r.)
Umowa zwana układem Piłsudski-Petlura została podpisana w Warszawie 21 kwietnia 1920 roku. Była sojuszem przygotowującej się do wspólnego pochodu na bolszewików II RP i Ukraińskiej Republiki Ludowej.
Losy młodej Ukraińskiej Republiki Ludowej w 1920 roku były bardzo trudne. Nieliczne i źle wyposażone były faktycznie skazane na porażkę z potężnym wrogiem – bolszewicką Rosją. Polska, która przygotowała się do ofensywy na Ukrainie była zainteresowana pozyskaniem sojusznika nie zważając na to, że jeszcze rok temu faktycznie przebywała z nim w stanie wojny. Oba kraje połączyła walka zez wspólnym przeciwnikiem.
Jednym z głównych warunków Polski było wyznaczenie linii granicznej między Polską i Ukrainą na linii dawnej granicy między Rosją i Austro-Węgrami. Jednocześnie Polska zgodziła się, żeby Ukraina miała kontrolę nad terytoriami na wschód od linii granicznej do granic Rzeczpospolitej z roku 1772, które II Rzeczpospolita już posiadała lub zamierzała odzyskać od Rosji drogą orężną lub dyplomatyczną.
Wreszcie kraje zobowiązywały się nie zawierać umów międzynarodowych skierowanych przeciw sobie. Jak później zobaczymy, polityczna rzeczywistość spowodowała, że ten zapis pozostał jedynie na papierze.
Kilka dni po zawarciu tajnego układu, 24 kwietnia 1920 roku Polska i Ukraina podpisały konwencję wojskową, dotyczącą współdziałania militarnego przeciw bolszewikom. Umowa została podpisana przez ukraińskiego generała Wołodymyra Sinklera i Walerego Sławka, najbliższego współpracownika Piłsudskiego.
Polskim i ukraińskim żołnierzom udało się zatrzymać ofensywę Armii Czerwonej nad Wisłą. Po bitwie nad Niemnem i zagonie Korpusu Jazdy pułkownika Juliusza Rómmla na żytomierski Korosteń, Piłsudski wstrzymał dalszą ofensywę, choć droga na Kijów stała otworem.
Piłsudski przed wycofaniem wojsk polskich, pozwolił walczącym dalej z bolszewikami żołnierzom Petlury na bezpieczne przegrupowanie sił. Dodatkowo Polacy przekazali Ukraińcom broń i sprzęt. Rozejm polsko-bolszewicki, a następnie zawarty 18 marca 1921 roku traktat ryski był faktycznym anulowaniem umowy Piłsudski-Petlura i wycofaniem się II Rzeczpospolitej z uznania dyplomatycznego Ukraińskiej Republiki Ludowej. Wyczerpana wojną Polska, w przeciwieństwie do pokonanej, ale mającej prawie niewyczerpane zasoby Rosji Sowieckiej, nie była w stanie kontynuować wojny przez kolejny rok. Ukraińcy uznali to jednak za zdradę.
Słowo Polskie za: interia.pl, 23 kwietnia 2019 r.
