3 października 1882 roku w Tymoszówce na Kijowszczyźnie urodził się przyszły wybitny polski kompozytor, pianista i pedagog oraz pisarz Karol Szymanowski. Kresy będące wówczas tyglem kulturowym, na których żyli Polacy, Rusini, Żydzi, Ormianie, Kozacy, Tatarzy i Niemcy, oraz przyroda kształtowały wrażliwość artysty.
Szymanowski był nazywany ojcem polskiej muzyki XX w. oraz uznawany obok Fryderyka Chopina za najwybitniejszego polskiego kompozytora. Skomponował łącznie ok. 280 utworów, w tym m.in. cykl pieśni „Słopiewnie, symfonie, koncerty, sonaty fortepianowe i skrzypcowe, operetki oraz opery i balety. Najbardziej znane to „Harnasie”, „Mandragora”, „Król Roger” i „Hagith”.
Karol był synem Stanisława i Anny z domu Taube. Rodzina była niezwykle uzdolniona muzycznie. Ojciec Stanisław grał na fortepianie i wiolonczeli, brat Feliks był pianistą, siostra Stanisława Korwin-Szymanowska była śpiewaczką, a najmłodsza siostra Zofia Szymanowska pisała teksty do utworów kompozytora i tłumaczyła jego dzieła. Pierwszym nauczycielem Karola był ojciec. Karol od 1892 roku kształcił się w szkole muzycznej swego wuja Gustawa Neuhausa, który odkrył jego talent. W latach 1901–1903 studiował w Warszawie u Marka Zawirskiego i prof. Zygmunta Noskowskiego. W Warszawie poznał Pawła Kochańskiego, Artura Rubinsteina, Grzegorza Fitelberga, Stanisława Ignacego Witkiewicza „Witkacego” i Stefana Żeromskiego. Utwory Szymanowskiego nawiązywały do romantyzmu. Jego I Sonata c-moll została uznana jako najwieksze dzieło muzyczne po śmierci Chopina. Szymanowski wraz z kompozytorami Ludomirem Różyckim, Apolinarym Szeluto i Grzegorzem Fitelbergiem zafascynowani modernizmem w 1905 roku założyli w Berlinie Spółkę Nakładową Młodych Kompozytorów Polskich, nazwaną
„Młodą Polską w muzyce”. Kompozytor szybko zdobywał rozgłos. Występował za granica. W 1912 roku artysta zawarł kontrakt z firmą Universal Edition w Wiedniu. Często bywał w Zakopanem gdzie wynajmował Willę „Atma”, w której do dziś mieści się muzeum artysty. Folklor góralski był inspiracją wielu jego utworów. Podczas pierwszej wojny światowej artysta przebywał w rodzinnym majątku w Tymoszówce. Wobec zbliżającej się rewolucji bolszewickiej, Szymanowscy opuścili ukochane kresy i przenieśli się do Warszawy. W latach latach 20. kilkakrotnie odwiedził Stany Zjednoczone, gdzie odniósł ogromny sukces.W 1927 r. został dyrektorem Warszawskiego Konserwatorium Muzycznego.
Karol Szymanowski zmarł 29 marca 1937 r. w Lozannie. Pochowany jest w Krypcie Zasłużonych na Skałce w Krakowie. Jego serce spłonęło w 1944 r. podczas powstania warszawskiego w kaplicy sióstr sercanek w kościele św. Krzyża.
Słowo Polskie, fot. Wikipedia, 13 października 2025 r.
Leave a Reply