Żytomierscy katolicy apelują do władz regionu o zwrot budynku byłej kurii diecezjalnej

Fot. Wikimapia

Szanowny Pan Igor Gundicz, Przewodniczący Żytomierskiej Administracji Państwowej!

W ciągu wielu lat niepodległości Ukrainy żytomierscy katolicy, począwszy od zwykłych parafian, proboszczów katedry św. Zofii, a skończywszy na trzech biskupach zarządzających diecezją, zwracali się do przewodniczących Obwodowej Administracji Państwowej, do innych przedstawicieli władzy, w tym trzech Prezydentów Ukrainy z jedną i tą samą prośbą – o zwrócenie wierzącym budynku, w którym obecnie znajduje się muzeum krajoznawcze (była kuria diecezjalna Kościoła Rzymsko-Katolickiego i Dom Księży Seniorów).

Władze państwowe ze swej strony otrzymywały wiele propozycji rozwiązania kwestii muzeum – od budowy nowego kompleksu muzealnego, utworzenia historyczno-architektonicznego kompleksu „Stary Żytomierz”, do przeniesienia muzeum do lokalów magistratu. Odmowa zwrócenia katolikom budynków motywowana była przepisami obowiązującego prawa, a mianowicie Dekretem Prezydenta Ukrainy „O zwrocie religijnym organizacjom budynków sakralnych” z dn 04.03.1992, nr 125 (zwracać należało wyłącznie budynki kultu) a także Prawem Ukrainy „O muzeach” (oddanie pomieszczeń muzealnych możliwe jest wyłącznie na zasadach nadania muzeum innego równorzędnego pomieszczenia)

W 2012 roku Przewodniczący Obwodowej Administracji Państwowej podjął uchwałę z dn. 11.07.2012 nr 244 „O utworzeniu grupy roboczej w sprawie przekazania na własność rzymsko-katolickiej Diecezji Kijowsko-Żytomierskiej pomieszczeń obwodowego muzeum krajoznawczego w Żytomierzu”.

Jednakże nasz problem nie został rozwiązany.

Zwracam jednak uwagę na jeszcze jeden aspekt tej sprawy. Zgodnie z Dekretem Prezydenta Ukrainy „O podjęciu niezwłocznych środków dla ostatecznego wyeliminowania negatywnych konsekwencji totalitarnej polityki byłego ZSRR w odniesieniu do religii i przywrócenia naruszonych praw kościołów i organizacji religijnych” z dn. 21 marca 2002, nr 279, zlecono Radzie Ministrów Ukrainy opracowanie perspektywicznego planu działań, mających na celu przywrócenie organizacjom religijnym ich stanu majątkowego, w szczególności zwrócenie budynków sakralnych, kościołów i innych dóbr kościelnych (w tym także budynków), które obecnie są własnością państwa i wykorzystywane są niezgodnie z pierwotnym przeznaczeniem.

Paragraf 4 wyżej wymienionego Dekretu przewiduje zalecanie organom samorządu terytorialnego podejmowania środków w celu przywrócenia naruszonych praw kościołów i organizacji religijnych (związków wyznaniowych), w szczególności w odniesieniu do zwrotu dawnych budynków sakralnych, innych dóbr kościelnych (w tym pomieszczeń), które są komunalną własnością i wykorzystuje się je do innych celów.Realizując wyżej wymieniony Dekret Prezydenta Ukrainy z dn. 27 września 2002 r. Rada Ministrów Ukrainy wydała Rozporządzenie nr 564-p, którym zatwierdziła perspektywiczny plan niezwłocznych środków dla ostatecznego wyeliminowania negatywnych konsekwencji totalitarnej polityki byłego ZSRR w odniesieniu do religii i przywrócenia naruszonych praw kościołów i organizacji religijnych. Ów plan przewiduje rozpatrzenie kwestii dawnych budynków sakralnych, pomieszczeń kościelnych i majątku, których przynależność do dawnej własności kościelnej potwierdzają odpowiednie dokumenty archiwalne, określenie terminu zwrotu kościołom i organizacjom religijnym tych budynków, pomieszczeń i innego majątku.

Zgodnie z określonymi aktami normatywnymi, organy państwowe przeprowadziły przekazanie dawnych budynków sakralnych organizacjom religijnym. W okresie niepodległości Ukrainy organizacjom religijnym oddano na własność 10081 budynków sakralnych i przekazano do użytku 4513 budynków, w tym 3935 zabytków architektury, a także 951 byłych niesakralnych budynków kościelnych (Sprawozdanie Statystyczne Państwowego Departamentu w sprawach religii za rok 2006).

Współczesna Ukraina weszła na drogę duchownego wzrostu. Wolny człowiek w sprawiedliwym państwie jest najwyższą wartością dla współczesnej Ukrainy.

Głównymi priorytetami państwa są: rozwój ludzki i godność człowieka, duchowość i wolność, równość i solidarność, społeczeństwo obywatelskie i demokracja, jedność i rządy prawa, harmonia międzyetniczna i międzywyznaniowa, wzajemny szacunek i tolerancja, sprawiedliwość i dobro.

W rozporządzeniu Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy w sprawie ochrony własności wspólnot religijnych nr 1556 (2002) zaleca się zagwarantowanie instytucjom religijnym, których własność została znacjonalizowana w przeszłości, restytucję tej własności w określonym czasie lub, jeśli takowa nie jest możliwa, nadanie sprawiedliwej rekompensaty; należy również zwrócić uwagę na to, aby znacjonalizowana własność kościelna nie podlegała prywatyzacji (paragraf 8).

Jest jeszcze jeden, ostatni – moralny aspekt tej kwestii. Katolicy łacińskiego obrządku czują się zignorowani, zwłaszcza gdy naszym prawosławnym braciom została przekazana Cerkiew Podniesienia Krzyża. Właśnie z powodu braku odpowiednich pomieszczeń do Żytomierza nie mógł przyjechać Ojciec Święty Jan Paweł II podczas jego wizyty duszpasterskiej w Ukrainie.

Zwracam się do Pana z prośbą o pozytywne rozpatrzenie sprawy i zwrócenie Diecezji Kijowsko-Żytomierskiej budynku, który jest obecnie wykorzystywany przez żytomierskie Muzeum Krajoznawcze.

ks. kanonik Wiktor Makowski, proboszcz katedry diec. kijowsko – żytomierskiej

Słowo Polskie na podstawie informacji Wiktorii Laskowskiej-Szczur, 19.02.18 r.