Fot. sp
Kamieniec Podolski dołączył do grona ukraińskich miast (Winnica, Lwów, Kijów, Żytomierz, Mukaczewo) posiadających ulicę na cześć papieża Jana Pawła II. Na początku listopada lokalne władze miasta postanowili całkowicie pozbyć się sowieckiego dziedzictwa toponimicznego i przemianować 40 nazw w mieście i ponad 50 we wsiach należących do hromady kamienieckiej.
Ulica Bielajewa będzie teraz nosić imię papieża Polaka – św. Jana Pawła II, ulica Zbarskiego zmieniła nazwę na cześć sługi biskupa Jana Olszańskiego (1919-2003), który przywrócił diecezję kamieniecko-podolską po 70 latach rządów ateistów.
Ulicę Kirgizowa przemianowano na cześć słynnej rodziny Szulmińskich. Głowa tej rodziny, z pochodzenia Polak, Aleksandr był burmistrzem Kamieńca w czasach Ukraińskiej Republiki Ludowej, a jego drugą żoną była Olimpiada Paszczenko, szefowa miejscowej „Proswity”. Małżeństwo to przyczyniło się do założenia pierwszego Ukraińskiego Uniwersytetu w mieście nad Smotryczem i było symbolem polsko-ukraińskiego partnerstwa i pojednania. Stanisław (1894-1941), syn Aleksandra z pierwszego małżeństwa (jego żona Helena Wygowska zmarła i została pochowana w Kamieńcu), został księdzem pallotynem i zginął śmiercią męczeńską w Uchcie w Rosji.
Jego proces beatyfikacyjny toczy się obecnie w Kongregacji ds. Kanonizacyjnych i być może wkrótce zostanie kanonizowany przez Kościół katolicki. Mieczysław, młodszy brat z tego samego małżeństwa, był założycielem Muzeum Przyrodniczego w Dubnie i członkiem Wołyńskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Jurij, syn jego drugiego małżeństwa z Olimpiadą Paszczenką, został utalentowanym architektem i projektantem ukraińskiej greckokatolickiej katedry pw. Pokrowy Najświętszej Maryi Panny w Buenos Aires.
Ponadto na mapie miasta uczczono pamięć o znanych katolikach z Podola. W szczególności lekarza, popularnego autora dzieł historycznych i członka korespondenta krakowskiej Akademii Nauk Józefa Rolle, piszącego pod pseudonimem Doktor Antoni. Tablica ku jego czci znajduje się przy wejściu do katedry Św. Apostołów Piotra i Pawła w Kamieńcu Podolskim. Pojawiła się także ulica fotografa Mychajła Greima, który zgromadził największą w mieście kolekcję numizmatyczną – ponad 4000 monet i medali, a pozostawione przez niego zdjęcia pozwalają zobaczyć świątynie katolickie, zniszczone i splądrowane przez komunistów. Ulica Busygina będzie teraz nosić imię bohatera narodowego Polski, Białorusi, Litwy i Stanów Zjednoczonych, honorowego obywatela Francji Tadeusza Kościuszki, uczestnika rewolucji amerykańskiej i przywódcy polskiego powstania 1794 przeciwko rosyjskim władzom okupacyjnym w 1794 r. Władze miasta uhonorowały w ten sposób społeczność rzymskokatolicką miasta i wyraziły wdzięczność polskim miastom partnerskim za wsparcie i pomoc, szczególnie w tym trudnym czasie wojny o naszą niepodległość. Nie bez powodu Kamieniec uznawany jest za duchową stolicę Podola i miasto siedmiu kultur, w którym pokojowo współistnieją różne narody i religie.
Ponadto urzędnicy uhonorowali w toponimach arcybiskupa i zwierzchnika UKGK w latach 2001-2011, kardynała Lubomyra Huzara oraz słynnego polemisty XVII wieku, który pod koniec życia stał się gorliwym zwolennikiem Unii Kościelnej oraz zjednoczenia ukraińskich prawosławnych ze Stolicą Apostolską Meletiusza Smotryckiego. Ulica metropolity A. Szeptyckiego jest w mieście od 2016 roku.
Kamieniec Podolski jest miastem, które nie przestaje mile zaskakiwać, zwłaszcza zdolnością do zmian na lepsze. Teraz nie ma tu żadnej sowieckiej toponimii, natomiast ulice noszą imiona bez przesady wielkich osobowości, które będą w niebie wstawiać się przed Bogiem w intencji miasta i jego mieszkańców. To jest dobry przykład dekomunizacji dla innych ukraińskich społeczności, które nie zdecydowały się jeszcze na zmianę nazw ulic i placów.
Lidia Baranowska za: rkc.org.ua, 19 listopada 2023 r.
