Powstaniec listopadowy, odznaczony Złotym Krzyżem Virtuti Militari, pianista, kompozytor a przede wszystkim – malarz i rysownik Napoleon Orda (1807-1883), stworzył ponad tysiąc akwareli i rysunków, na których utrwalono zabytki polskiej kultury na terenie zaboru rosyjskiego i austriackiego a także w krajach Europy.
11 lutego światowa wspólnota obchodziła 210-lecie urodzin tego wybitnego polskiego i białoruskiego artysty. W Chmielnickim Obwodowym Muzeum Krajoznawczym z okazji rocznicy otwarto wystawę unikatowych litografii z widokami Wołynia i Podola autorstwa Napoleona Ordy. Dzisiaj te perełki, pokazane na rysunkach, mają zupełnie inny wygląd, znaczna część z nich nie przetrwała do dnia dzisiejszego. Dlatego akwarele Ordy są często jedynym wspomnieniem o utraconej przeszłości.
W zbiorach Chmielnickiego Obwodowego Muzeum Krajoznawczego znajduje się 52 litografii z akwareli utalentowanego artysty. Wśród nich – widoki Kamieńca Podolskiego, Sławuty, Berdyczowa, Poczajowa i inne.
W ramach wystawy w stolicy obwodu chmielnickiego zaprezentowano 22 litografie Ordy, wyprodukowane przez zakład fotograficzny Fajansa w Warszawie. Z fotograficzną dokładnością Napoleon Orda przedstawił na nich najciekawsze obiekty architektoniczne na terenie ówczesnych podolskiej, wołyńskiej i kijowskich guberni. Litografie Ordy posłużyły unikatowym źródłem informacji podczas prowadzenia prac projektowych przy renowacji Andrijowskiej Cerkwi w Kijowie, kościoła Jana Chrzciciela i parku krajobrazowego „Aleksandria” w Białej Cerkwi, fortecy w Kamieńcu Podolskim, zamków w Łucku, Dubnie i Ostrogu.
Franciszek Miciński, zdjęcia: www.prostir.museum.ua, 16.02.17 r.
