W dniach 8-11 października 2015 r. odbyły się VIII Dni Kultury Polskiej na Żytomierszczyźnie i XXI Międzynarodowy Festiwal „Tęcza Polesia”, których organizatorem jest Żytomierski Obwodowy Związek Polaków na Ukrainie.
VIII Dni Kultury Polskiej odbywały się pod Patronatem Honorowym Marszałka Senatu RP Bogdana Borusewicza, Marszałka Województwa Śląskiego Wojciecha Saługi i p/o Prezydenta Miasta Żytomierza Lubow Cymbaluk. Patronat medialny TV Polonia, TV Soyuz – TV, gazeta Kurier Galicyjski oraz czasopismo Tęcza Żytomierszczyzny.
Tegoroczna edycja poświęcona była 155 rocznicy urodzin wielkiego Polaka i męża stanu Ignacego Jana Paderewskiego, który przez większą część życia związany był z Żytomierzem. Tutaj mieszkał jako dziecko, tutaj żył i odszedł do wieczności jego ojciec, przybrana matka, siostra i dwóch braci.
Wydarzenie to miało nadzwyczajny charakter, gdyż podczas Międzynarodowego Festiwalu „Tęczy Polesia” na scenie byłego teatru polskiego (a obecnie Żytomierskiej Obwodowej Filharmonii im. S. Richtera) przy wypełnionej po brzegi widowni zostało uroczyście podpisane „Porozumienie o współpracy i rozwoju przyjaznych stosunków pomiędzy Województwem Śląskim a Żytomierską Obwodową Administracją Państwową”. Ze strony ukraińskiej swoje podpisy złożyli Przewodniczący Żytomierskiej Obwodowej Administracji Państwowej S. Maszkowski, Przewodniczący Żytomierskiej Obwodowej Rady W. Francuz, a z polskiej – wicemarszałek Województwa Śląskiego Stanisław Dąbrowa.
Wśród gości honorowych na Dni Kultury Polskiej do Żytomierza przybyły delegacje z Polski: z Województwa Śląskiego na czele z wicemarszałkiem S. Dąbrową i Zygmuntem Wilkiem, oraz Płocka, na czele z sekretarzem miasta Krzysztofem Krakowskim. Obecna była również p/o Prezydenta Żytomierza Lubow Cymbaluk, Konsul RP w Winnicy Mikołaj Cholewicz, Prezes ŻOZPU Wiktoria Laskowska-Szczur. Wśród zaproszonych gości przybyli deputaci Rady Najwyższej A. Łabuńska, W. Areszonkow oraz Kapelan Polaków Żytomierszczyzny Jarosław Giżycki TChr.
Program Dni Kultury Polskiej obfitował w wiele różnorodnych wydarzeń. Już w czwartek odbył się pierwszy koncert pt. „Wołyńska Ziemia – Zjednoczona Europa” przygotowany przez dr muzykologii Irenę Kopoć. W auli koncertowej Średniej Szkoły Muzycznej muzycy kijowscy grali utwory mało znanego ukraińskiego kompozytora Iwana Karabytsa. Następnego dnia w tejże Szkole Muzycznej zaprezentowana została wystawa wycinanek na temat: „Ignacy Jan Paderewski: Ukraina – Polska – Świat”. Jeszcze jedno wydarzenie związane było ze Szkołą Muzyczną w Żytomierzu, mianowicie seminarium naukowe przygotowane przez dr Irenę Kopoć przy współpracy prof. dra hab. Włodzimierza Jerszowa na temat: „Literacko-artystyczna przestrzeń Wołynia-Żytomierszczyzny: historia i perspektywy”. W ramach seminarium wygłoszone zostały referaty naukowe dotyczące obrazu Żytomierszczyzny w twórczości pamiętnikarskiej podróżujących po prawobrzeżnej Ukrainie angielskich pisarzy. Bardzo ciekawy był również referat o działalności wielkiej Polki z Wołynia Ewy Felińskiej, matki św. Zygmunta, arcybiskupa warszawskiego.
W piątkowy poranek goście udali się do 28 Szkoły Średniej na Kroszni (dzielnica Żytomierza), aby uczestniczyć w uroczystości pasowania na ucznia pierwszej klasy o polskim profilu nauczania. P. dyr. Janina Janczewska bardzo gorąco i gościnnie przywitała dzieci i rodziców, uczniowie zaś przygotowali wspaniały koncert szkolny specjalnie na tą okazję. Delegaci z Płocka wręczyli pierwszoklasistom pamiątkowe upominki. Akcent dziecięcy zabrzmiał również w Żytomierskiej Obwodowej Bibliotece Naukowej, gdzie uczniowie Polskiej Szkoły Sobotnio-Niedzielnej razem z teatrem dziecięcym „ModernPol” (nauczycielka Wiktoria Zubariewa) przygotowali przedstawienie o św. Janie Pawle II z okazji otwarcia wystawy pt. „Jan Paweł II – Dar Polski dla świata”, zorganizowanej przez Katolicki Uniwersytet Lubelski pod Patronatem Honorowym Marszałka Senatu RP Bogdana Borusewicza. Wystawa została udostępniona dzięki współpracy ŻOZPU i KUL, którą zainicjowano w 2014 r.
Głównym wydarzeniem VIII Dni Kultury Polskiej w Żytomierzu, był, jak co roku Międzynarodowy Festiwal Kultury Polskiej „Tęcza Polesia”, który skupił artystów z kraju i zza granicy na scenie byłego polskiego teatru, obecnie – Filharmonii Obwodowej. „Tęcza Polesia” cieszy się niezmiennie wielką popularnością wśród Polaków na Żytomierszczyźnie. Na widowni zasiadło prawie tysiąc osób. Wszyscy entuzjastycznie przyjęli podpisanie umów między Województwem Śląskim i Obwodem Żytomierskim, a potem nie żałowali braw dla artystów. Swój kunszt prezentowały zespoły z Olewska („Jaskółeczka”), Wołodarska-Wołyńskiego („Kolorowe Ptaszki”), z Winnicy („Ażur” i „Srebrne Głosy”), oraz rodzime żytomierskie zespoły: dziecięce „Dzwoneczki”, Teatr „ModernPol”; taneczny zespół „Koroliski” oraz polski wokalny zespół „Poleskie Sokoły”. Pani Prezes Wiktoria Laskowska Szczur złożyła „Poleskim Sokołom” gratulacje z okazji jubileuszu 25-lecia działalności artystycznej. Koncert ubogaciły solowe występy Ireny Nawojewej, która zaśpiewała pieśni z repertuaru Anny German, oraz artystów z Polski, Juliana Niemcewicza, Jolanty Kremer, Dariusza Niebudka, Adama Mazonia, śpiewających na codzień w operze i teatrze muzycznym na Śląsku. Ich występ był zaledwie preludium do specjalnego koncertu „Gwiazdy polskiej estrady”, który miał miejsce w niedzielę. Międzynarodowy Festiwal „Tęcza Polesia” był prowadzony w urzekających strojach ludowych przez Helenę Staniszewską i Wiktorię Wachowską.
W niedzielę z okazji Dni Polskiej Kultury została odprawiona uroczysta Msza święta w katedrze św. Zofii, podczas której Polacy zanosili modły o pokój na Ukrainie. Mszę św. celebrował i okolicznościową homilię wygłosił ks. Jarosław Giżycki, Kapelan Polaków na Żytomierszczyźnie. Po Mszy św. w wykonaniu Zespołu Kameralnego im. F. Dobrzyńskiego miał miejsce wspaniały koncert muzyki klasycznej epoki baroku. W czcigodnych murach zabrzmiały utwory Vivaldiego, Bacha, Corelli. Mottem przewodnim koncertu było również wołanie z głębi serca skierowane ku niebu: „Boże, obdarz nas pokojem!” Koncert był prowadzony przez dr Irenę Kopoć, która jest jednocześnie kierownikiem artystycznym Zespołu Kameralnego.
VIII Dni Kultury Polskiej na Żytomierszczyźnie zostały uwieńczone koncertem w wykonaniu gwiazd polskiej estrady ze Śląska. Publiczność – jak zawsze – dopisała, całkowicie wypełniając widownię Żytomierskiej Filharmonii. Ze sceny brzmiały arie operowe, ze szczególnym uwzględnieniem twórczości Paderewskiego. Po raz pierwszy w Żytomierzu wykonane zostały fragmenty opery „Manru”, skomponowanej przez wielkiego Rodaka. Oprócz tego artyści zachwycili słuchaczy porywającymi melodiami z innych oper i operetek, a także polskich piosenek estradowych. Na zakończenie koncertu Wiktoria Laskowska Szczur, Prezes Żytomierskiego Obwodowego Związku Polaków na Ukrainie razem z p.o. Prezydent Miasta Żytomierz Lubow Cymbaluk skierowały do Gości z Polski i wszystkich uczestników Dni Kultury Polskiej szczególne słowa wdzięczności. Po krótkim podsumowaniu Dni Kultury Polskiej zostały ogłoszone za zamknięte.
Dni Kultury Polskiej na Żytomierszczyźnie należą niewątpliwie do najważniejszych wydarzeń w życiu kulturalnym i społecznym Polaków w kraju nad Dnieprem. Rozmach i poziom artystyczny robią zawsze wielkie wrażenie i dowodzą, jak żywa jest tkanka polska na Ukrainie.
Wiktoria Laskowska-Szczur, ks. Jarosław Giżycki TChr, 15.10.15 r.
