Chociaż biskupi łacińscy byli obecni w Kijowie od X wieku, pierwsze biskupstwo tutaj powstało w 1321 roku za biskupa Henryka.
Obejmowało ono terytorium współczesnej wschodniej i południowej Ukrainy, w tym wybrzeże Morza Czarnego i część współczesnej Białorusi i Rosji (terytorium księstw kijowskiego i czernihowskiego oraz południowe ziemie zaanektowane w wojnach połowieckich).
Biskupi kijowscy Libutiusz, św. Albert, św. Bonifacy i ich następcy byli nazywani biskupami Rusi do 1321 roku, od 1638 roku – biskupami Kijowa i Czernihowa, od 1789 roku – biskupami Żytomierza i Łucka.
Śmierć księcia Jarosława Mądrego i stopniowy rozpad państwa kijowskiego wpłynęły na sytuację zachodnich ziem. W 1199 roku książę wołyński Roman Mścisławowicz zjednoczył Galicję i Wołyń w jedno państwo. Zwycięsko walczył z Połowcami i przyłączył Kijów do państwa halicko-wołyńskiego. Twierdzenia niektórych historyków, że Roman był przeciwnikiem Rzymu, nie są prawdziwe. Wiele źródeł podaje, że książę Roman był katolikiem (jego matka, córka króla polskiego, i jego żona były katoliczkami).
W 1204 roku papież nadał Romanowi tytuł króla Rusi, ale Roman nie piastował go długo, ponieważ w 1205 roku (czyli rok po otrzymaniu tytułu) zmarł.
Papież Innocenty III, za pośrednictwem kardynała Grzegorza, w 1207 r. zaoferował państwu galicyjsko-wołyńskiemu bliskie kontakty, próbując zjednoczyć narody Europy Wschodniej z Rzymem. W swoich listach papież Honoriusz III w 1227 roku i papież Grzegorz IX w 1231 roku wzywali książąt ruskich do przejścia na obrządek łaciński. W 1228 r. dominikanie osiedlili się w Galicji, a w 1235 r. franciszkanie przybyli do Przemyśla i założyli tam klasztor.
Po inwazji tatarskiej, która rozpoczęła się w 1239 roku, siły zachodnie zgromadziły koalicję antytatarską, w której szczególną rolę przypisano Rusi, a w szczególności księciu Danielowi Halickiemu. W 1253 roku legat papieski Opiso z Mesano przekazał mu koronę od Innocentego IV, a Daniel został koronowany na króla w Dorohiczynie.
Książę i biskupi złożyli przyjęli katolicyzm (nie będący katolikami, nie mogli przyjąć korony), a papież zagwarantował nienaruszalność obrządku bizantyjskiego.
Tatarzy, dowiedziawszy się o tym, ponownie rzucili hordy na ziemie ruskie, ale Daniel odparł ich atak. Jednak trzy lata później, w 1256 roku, na prośbę Tatarów Daniel czasowo zerwał stosunki z Rzymem (czynił to jednak z powodów politycznych, a nie religijnych), a papież przekazuje katolików zamieszkujących Ruś Czerwoną pod jurysdykcję biskupa lubelskiego, który miał wikariusza generalnego we Włodzimierzu Wołyńskim.
O katolicyzmie Romanowiczów świadczy również małżeństwo syna Daniela, przyszłego króla Leona I, z węgierską księżniczką Konstancją, która wyróżniała się wielką pobożnością i finansowała katolickie kościoły i klasztory.
Część I
Opis ilustracji: Król Daniel Halicki na tle pejzaży miasta Chełm.
Leave a Reply