W dniu 10 maja 2016 r. (wtorek) o godzinie 12.00 w miejscowości Iwnica (Obw. żytomierski, Ukraina) przy ul. Mira 1, w 153. rocznicę potyczki pod Iwnicą stoczonej przez Powstańców Styczniowych z oddziałami rosyjskimi, odbędzie się uroczystość odsłonięcia pomnika upamiętniającego bitwę. W uroczystościach wezmą przedstawiciele władz lokalnych i obwodowych, Ambasady RP w Kijowie, Konsulatu Generalnego RP w Winnicy, środowisk polskich na Ukrainie i in.
Bitwa w lasach Jaropowieckich pod Iwnicą została stoczona 10.05.1863 r. przez oddział ok. 90 konnych i kilkunastu pieszych Powstańców Styczniowych, dowodzonych przez Władysława Henszela i Piotra Chojnowskiego. W wyniku starcia oddział powstańczy został rozbity, W. Henszel osłaniając odwrót P. Chojnowskiego ranny i dobity przez żołnierzy carskich, zaś P. Chojnowski ranny dostał się do niewoli, w której odmówił wystosowania prośby o łaskę, otrzymując następnie wyrok śmierci, który wykonano pod koniec maja 1863 r. w Kijowie.
Piotr Chojnowski – Polak pochodzenia ukraińskiego. Ukończył gimnazjum w Kijowie oraz studia na wydziale matematyczno-przyrodniczym Uniwersytetu Kijowskiego, rozpoczynając następnie studia na Petersburskiej Akademii Wojskowej. Za działalność polityczną został wydalony ze studiów i wcielony do pułku saperów stacjonującego na Ukrainie. Po kilku latach służby otrzymał zgodę na powrót do Petersburga i ponowne rozpoczęcie studiów wojskowych, podczas których zastał go wybuch Powstania Styczniowego. Chojnowski natychmiast porzucił naukę, potajemnie udając się na Ukrainę, po drodze dokonując zakupów broni. Po dotarciu do Kijowa 20 kwietnia 1863 r. został mianowany naczelnikiem wojskowym powiatu skwirskiego, otrzymując z rąk naczelnika powiatu W. Henszela dowództwo nad tworzonym tam oddziałem partyzanckim.
Władysław Henszel – urodził się ok. 1831/33 r. na Litwie w niezamożnej rodzinie. W 1856 r. przybył do Kijowa, gdzie rozpoczął studia medyczne a następnie matematyczne. Należał do wszystkich stowarzyszeń i organizacji patriotycznych, które funkcjonowały na uczelni (Towarzystwa Bratniej Pomocy, Biblioteki Polskiej, był współzałożycielem Towarzystwa św. Włodzimierza, mające na celu organizowanie młodzieży oraz „wyrabianie żywiołu polskiego”). Za organizowanie manifestacji antycarskich skazany na karę więzienia, w którym spędził kilka miesięcy. Po wyjściu na wolność został współzałożycielem tajnego pisma „Odrodzenie”. Ponownie aresztowany został wydalony z Kijowa z zakazem powrotu do miasta. Osiedlił się w powiecie skwirskim, gdzie objął stanowisko naczelnika powiatu, po czym natychmiast rozpoczął organizowanie kadr i środków do przyszłego powstania. Po wybuchu powstania zorganizował na terenie powiatu kilkudziesięcioosobowy oddział powstańczy, którego dowództwo powierzył Piotrowi Chojnowskiemu.
Organizatorami upamiętnienia są Ambasada RP w Kijowie oraz Miedzynarodowe Stowarzyszenie Przedsiębiorców Polskich na Ukrainie.
Słowo Polskie, na podstawie informacji MSPPU, 26.04.16 r.
