27 sierpnia 1894 roku w Drohobyczu, położonym obecnie w granicach Austro-Węgier urodził się Kazimierz Wierzyński, polski patriota, pisarz, poeta oraz krytyk teatralny. Był uznanym głosem polskiej emigracji oraz skamandrytą (członek przedwojennej grupy poetyckiej Skamander). Nazywany poetą wolności, wrażliwym duchem narodu, którym napełniał serca Polaków.
Był synem Andrzeja Wirstleina-Wierzyńskiego i Felicji z Dunin-Wąsowiczów. Dzieciństwo spędził w Stryju. Ukończył słynne miejscowe gimnazjum klasyczne, gdzie w 1912 roku zdał maturę. Jeszcze pod nazwiskiem Wirstlein rozpoczął studia na wydziale filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, gdzie angażował się w ruchu niepodległościowym. Zadebiutował w 1913 roku wierszem „Hej, kiedyż, kiedyż”, w drohobyckiej jednodniówce „1863”. Po wybuchu I wojny światowej jako ochotnik wstąpił do Polskiego Legionu Wschodniego, dowodzonego przez generała Józefa Hallera.
7 lipca 1915 roku w bitwie pod Kraśnikiem trafił do niewoli rosyjskiej. W styczniu 1918 roku, zbiegł z obozu i pod panieńskim nazwiskiem matki ukrywał się w Kijowie, gdzie wstąpił do tajnej Polskiej Organizacji Wojskowej.
Po odzyskaniu niepodległości wrócił do Warszawy, Współpracował z pismem młodzieży akademickiej „Pro Arte et Studio”. Wraz z Antonim Słonimskim, Julianem Tuwimem, Janem Lechoniem i Jarosławem Iwaszkiewiczem był współzałożycielem grupy poetyckiej „Skamander”. W czasie wojny bolszewickiej, był oficerem do spraw propagandy. Po zakończeniu wojny po krótkim pobycie w Szwajcarii i we Francji, zamieszkał w Warszawie. W 1923 roku ożenił się z aktorką Bronisławą Kojałłowicz. W 1928 roku na IX Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Amsterdamie zdobył złoty medal w konkursie literackim.
Po wybuchu wojny we wrześniu 1939 roku z zespołem redakcyjnym „Gazety Polskiej”, przedostał się do Francji, a następnie przez Portugalię i Brazylię do Stanów Zjednoczonych. W 1943 roku był założycielem i członkiem komitetu redakcyjnego „Tygodnika Polskiego” w Nowym Jorku.
Swym zaangażowaniem społecznym, oraz twórczością wspierał Polaków w Ojczyźnie. Współpracował z Radiem Wolna Europa. W 1964 roku zamieszkał w Londynie.
Zmarł 13 lutego 1969 roku w szpitalu St. George’s. Jego prochy 15 kwietnia 1978 zostały sprowadzone do Polski i złożone na Starych Powązkach w Warszawie w alei zasłużonych.
Kazimierz Wierzyński – Strofa o wolności
Potrzeba nam wolności, jak trzeba przygody, Apostolstwa obłoków i ptaków nad krajem, Jak rzek płynących prawym przeznaczeniem wody I gór, co rosną w ziemi skalnym obyczajem, Jak ruchu świtów, nocy i gwiazd śród ciemności, Ruchu zmian, ruchu trwania, systemu w systemie – Jak Bogu co boskiego, nam trzeba wolności Oddanej człowiekowi, by zaludniał ziemię.
Słowo Polskie za: Ryszard Arkadiusz Frączek, Fot: autor anonimowy, domena publiczna, 3 września 2025 r.
Leave a Reply