Ufortyfikowane w XVII w. częstochowskie sanktuarium zajmuje 5 hektarów, jego najbardziej charakterystyczną budowla to – licząca 106 metrów wysokości wieża jasnogórska, z której można podziwiać okolicę. Centralnym miejscem Jasnej Góry jest jednak kaplica Matki Bożej, w której umieszczono obraz Madonny. Wierni i turyści licznie odwiedzają też barokową bazylikę. Przy jasnogórskim szczycie znajduje się olbrzymi plac, który podczas ważnych uroczystości religijnych gromadzi dziesiątki tysięcy wiernych.
Jasna Góra to jeden z najważniejszych ośrodków kultu maryjnego na całym świecie, a zarazem największe centrum pielgrzymkowe w Polsce. Częstochowskie sanktuarium każdego roku odwiedza kilka milionów pątników ze wszystkich zakątków globu.
Pierwsze wzmianki dotyczące Częstochowy sięgają 1220 r. Osada rozwinęła się w XIV w., gdy poprowadzono przez nią szlak „wołowy”, łączący Mołdawię z Wrocławiem. W 1377 r. Częstochowa zostaje określona jako miasto, zaś nazwa Jasna Góra po raz pierwszy pojawiła się w dokumencie z 1388 roku.
Największym skarbem jasnogórskiego klasztoru paulinów jest obraz Matki Bożej Częstochowskiej, sprowadzony do Częstochowy w 1382 r. przez Władysława Opolczyka. To dzięki tej ikonie Jasna Góra stała się w XV w. jednym z ważniejszych sanktuariów maryjnych w Polsce. Przedstawiające Matkę Bożą z Dzieciątkiem malowidło powstało na trzech deskach o łącznych wymiarach 122 na 82 cm. Według tradycyjnych przekazów autorem obrazu miał być św. Łukasz Ewangelista, który miał go namalować na deskach stołu, przy którym spożywała posiłki Święta Rodzina. Badania wskazują jednak na XIII-XIV-wieczne pochodzenie malowidła. Według jeszcze innych danych, obraz jest bizantyjską ikoną z VI-IX wieków.
Znaczenie Jasnej Góry wzrosło podczas potopu szwedzkiego. W 1655 r. Szwedom, mimo kilkutygodniowego oblężenia, nie udało się zdobyć klasztoru. Obrona sanktuarium do dzisiaj pozostaje triumfem w znaczeniu religijnym i symbolicznym.
Na początku XVIII wieku, szybko rozwijająca się osada podklasztorna, otrzymała prawa miejskie jako Nowa Częstochowa. W 1793 r. Częstochowa włączona została do zaboru pruskiego. Od 1813 r. miasto i klasztor włączono do zaboru rosyjskiego. XIX wiek był dla miasta okresem rozkwitu. Podwaliny pod dynamiczny rozwój miasta dało połączenie Nowej i Starej Częstochowy w jeden organizm miejski.
Dziś każdego roku Jasną Górę odwiedza kilka milionów pielgrzymów z całego świata. Wielu pątników dociera do Częstochowy pieszo. Najdłuższe piesze pielgrzymki pokonują ponad 600 km.
Współczesna Częstochowa to jednak nie tylko ważny ośrodek ruchu pielgrzymkowego, ale też liczące ok. 250 tys. mieszkańców miasto z wieloma innymi interesującymi miejscami do odwiedzenia. Należą do nich: Dom Poezji, czyli Muzeum Haliny Poświatowskiej, Muzeum Górnictwa Rud Żelaza, Muzeum Pielgrzymowania oraz Galeria Malarstwa i Rzeźby. Na stacji Stradom zorganizowano Muzeum Historii Kolei.
Słowo Polskie, PAP, dzieje.pl, 31.07.16 r.
