Msza święta w intencji Ojczyzny, działania edukacyjne i artystyczne, złożenie kwiatów i zapalenie zniczy w miejscach pamięci, śpiewanie pieśni patriotycznych, Stoisko Niepodległościowe złożyły się na bogaty program uroczystości.
Ich organizatorem był Żytomierski Obwodowy Związek Polaków na Ukrainie oraz Centrum Edukacyjno-Oświatowe KUL. W uroczystościach wzięli udział przedstawicieli władzy, dyplomaty RP, duchowieństwo prezesi i działacze organizacji polskich i młodzież.
W niedzielę 14 listopada w katerze św. Zofii odbyła się, jak co roku, msza święta w intencji ojczyzny, którą celebrował ks. dziekan Witalij Bezszkury. Polacy na Ukrainie, którzy nie tylko walczyli o Polskę wolną i niepodległą, ale do Boga zanosili swe prośby, modląc się: „Ojczyznę wolną racz nam wrócić, Panie”. To właśnie w kościele śpiewane były polskie pieśni nie tylko religijne, ale i patriotyczne, żeby podtrzymać ducha polskości, czym szczególnie może szczycić się i chlubić nasze miasto – Żytomierz.
Z okazji święta Niepodległości Polski gratulację i życzenia złożyli sekretarz Żytomierza Wiktor Klimiński oraz kierownik Wydziału ds. Religii i Mniejszości Narodowych Obwodowej Administracji Państwowej Aleksander Piwowarski.
Pułk. Agnieszka Malczewska nawiązała do wielkiej historii Żytomierza w dziejach walki o niepodległość, 3 maja 1920 r. sto jeden lat temu w tej samej katedrze została odprawiona msza, w której uczestniczyli Naczelny Wódz Józef Piłsudski oraz polscy i ukraińscy żołnierze poszły na walkę z bolszewikami i zdobyli Kijów. „Ale niepodległość nie była nadana narodu, za niepodległość Polacy walczyli i oddali życie”- powiedziała. Prezes Żytomierskiego Obwodowego Związku Polaków na Ukrainie Wiktoria Laskowska-Szczur w swoim wystąpieniu zaznaczyła, że wspólnie świętujemy 103. rocznicę odzyskania Niepodległości przez Polskę i 30. Rocznicę Niepodległości Ukrainy. Razem walczyliśmy o odzyskanie niepodległości w 1920 r. tak teraz bronimy swoje granice od wspólnego wroga. Warto nadmienić, że Polska pierwsza wyznała niezależność Ukrainy.
Po mszy, zgodnie z tradycją odśpiewano hymny narodowe Polski i Ukrainy oraz Rotę. Do śpiewu włączyli się wszyscy zebrani. Przy Stoisku Niepodległościowym każdy dostał kokardę narodową, czyli kotylion w barwach biało-czerwonych, maseczki, upominki nie zabrakło tradycyjnych rogali święto Marcińskich oraz przygotowano poczęstunek.
Polacy i goście uczcili wielkich rodaków złożeniem wiązanek biało-czerwonych kwiatów i zapaleniem zniczy w miejscach ich upamiętnień: pod pomnikiem św. Jana Pawła II, przy tablicach pamiątkowych Ignacego Jana Paderewskiego i Jarosława Dąbrowskiego. Z udziałem Konsula Generalnego RP w Winnicy Damiana Ciarcińskiego – na Cmentarzu Polskim na grobie rodziców Paderewskiego Jana i Anny z Tańkowskich oraz mogile nieznanego żołnierza, którzy zginęli w 1920 r.
W uroczystościach wzięli udział Zasłużeni dla Kultury Polskiej: prezes Związku Nauczycieli Polonistów Żytomierszczyzny Mirosława Starowierow, prezes Asocjacji Polskiej Młodzieży na Żytomierszczyźnie Maria Piwowarska, kierownicy zespołów Irena Świtelska, Jadwiga Poliszczuk, Olga Kolesowa; prezes Lekarzy Polskich na Żytomierszczyźnie Roman Wonsowicz, oraz nauczyciele Wiktoria i Natalia Zubarewy, Andrzej Piotrowicz i młodzież.
Obchody Narodowego Święta Niepodległości Polski w Żytomierzu są tradycyjnym przedsięwzięciem Żytomierskiego Obwodowego Związku Polaków na Ukrainie, które pokazuje łączność narodów polskiego i ukraińskiego.
Projekt „Dla Niepodległości – kontynuacja” jest realizowany przez Fundację Wolność i Demokracja i finansowany ze środków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w ramach zadania publicznego dotyczącego pomocy Polonii i Polakom za granicą.
Wiktoria Laskowska, Tetiana Petrowska, ŻOZPU, 21 listopada 2021 r.
