Fot. Youtube
W dniu 31 października w Regionalnym Muzeum Krajoznawczym w Równem odbyła się prezentacja filmu dokumentalnego „Ukraina, gdzie są twoi synowie”, przypominającego o znanych ukraińskich postaciach z czasów Ukraińskiej Republiki Ludowej i Sojuszu Piłsudski Petlura.
Był to pierwszy pokaz tego filmu na Ukrainie, poświęcony również pamięci autora filmu reżysera z Odessy Pawła Majstrenki, który zmarł przedwcześnie 18 października w wieku 33 lat.
Na początku spotkania Ołeksandr Bułyga, dyrektor rówieńskiego Muzeum Krajoznawczego, wygłosił przemówienie otwierające, w który zauważył, że w ten ostatni dzień października Ukraina i Polska wspominają wybitną postać w ukraińskiej historii Generała URL Marka Bezruczki i znamienne, że dzisiejsze wydarzenie odbywa się właśnie w urodziny słynnej postaci wojskowej. Film dokumentalny „Ukraina, tu są twoi synowie” powstał z okazji 30. rocznicy odzyskania przez Ukrainę niepodległości. Stworzył go ukraiński reżyser Pawło Majstrenko w ramach projektu artystycznego Pivdeń Artbook oraz organizacji społecznej Pivdenny Artprostir z udziałem ukraińskich i polskich historyków oraz ukraińskiej społeczności Warszawy.
Film rozpoczyna się słowami słynnego pisarza, ambasadora Ukrainy w Rzeczpospolitej Polskiej (1999-2002) Dmytra Pawłyczki: „Ilu wielkich patriotów miała Ukraina, a teraz nikt o nich nie wie!” Warto mieć nadzieję, że nadejdą lepsze czasy, kiedy zasłużonych ludzi będzie szukać po to, by ich odpowiednio uhonorować..”.
Pomysł nakręcenia filmu dokumentalnego „Ukraina, to tam twoi synowie” w reżyserii Pawła Maistrenki zainspirowała podróż do Polski, wizyta na warszawskim cmentarzu „Wola”, gdzie pochowanych jest prawie stu żołnierzy URL. Nie wszyscy Ukraińcy wiedzą, że w stolicy Polski pochowana jest elita narodu ukraińskiego, wybitne postacie państwa ukraińskiego, które powstało w burzliwych latach I wojny światowej. Ministrowie, generałowie, oficerowie, Kozacy i młodzieńcy, bez względu na status polityczny i wojskowy, na zawsze spoczywają pod tymi samymi krzyżami – symbolami rycerskiego braterstwa. Wśród nich gen. dyw. Wołodymyr Salskyj, Wsewołod Zmijenko, Marko Bezruczko, Oleksandr Burkiwśkyj ze Lwowa, ukraiński pilot Wołodymyr Bajenko, protoprezbiter ks. Pawłoo Paszczewśkyj, uczestnik bitwy pod Krutami Jakiw Riabokin.
Film przypomina znane postacie polityczne, publiczne i religijne, które zajmowały stanowiska ministerialne w Ukraińskiej Republice Ludowej. Wśród znanych konsultantów filmu można zauważyć Romana Wysockiego, profesora Instytutu Historii Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Pawła Liberę – Doktora Instytutu Historii PAN i Polskiego Instytutu Pamięci Narodowej, Jerzego Rejta z Inicjatywy społecznej opieki nad grobami żołnierzy Ukraińskiej Republiki Ludowej w Warszawie, Myroslawa Skirki, Prezesa Związku Ukraińców w Polsce, Anatolija Bezruczki potomka generała Armii Ukraińskiej Republiki Ludowej Marka Bezruczki.
W filmie wykorzystano także fotografie i dokumenty z archiwów ukraińskich i polskich; prace Ukraińskiego Instytutu Naukowego.
Po projekcji filmu odbyła się dyskusja. W szczególności Serhij Porowczuk który zainicjował projekcję filmu, przedstawił publiczności swoją prezentację o żołnierzach Ukraińskiej Republiki Ludowej, którzy wraz z Polakami walczyli z bolszewizmem. W prezentacji wspomniano o słynnych postaciach Armii Ukraińskiej Republiki Ludowej Generale URL Marku Bezruczce, Generale URL Włodzimierzu Salskim, Generale URL Ołeksandrze Burkiwskim, urodzonym w Równem.
Zostało to podkreślone w prezentacji, że w Ostrogu powinna pojawić się ulica i tablica pamiątkowa ku czci Generała URL Włodzimierza Salskiego , a w Równem Generała URL Ołeksandra Burkiwskiego. Wspominano również o generale URL Pawle Szandruku, pułkowniku Wojska Polskiego, kawalerze orderu Virtuti Militari, który potwierdził istnienie wspólnych losów między narodami Ukraińskim i Polskim. Pod koniec spotkania od komitetu wykonawczego Rady Miejskiej miasta Równe zostały złożone podziękowania dla Pana Aleksandra Radicy szefa harcerskiego hufca „Wołyń”, jako organizatora miniturnieju piłkarskiego poświęconego 138. rocznicy urodzin generała Ukraińskiej Republiki Ludowej Marka Bezruczki. W prezentacji filmu wzięli udział naukowcy, lokalni historycy, społeczność miasta Równe. Wieczna pamięć reżyserowi filmu Pawłowi Maistrence pozostanie w naszych sercach.
Film „Ukraino, gdzie są twoi synowie” można obejrzeć na platformie Youtube: https://youtu.be/hs0DF6VLM_s
Sergij Porowczuk, 6 listopada 2022 r.
