100-lecie kościoła Św. Józefa w Hniewaniu

Zdjęcie kościoła z czasów bolszewickiej okupacji przekazał Oleg Bania z HniewaniaPierwszą wzmiankę o Hniewaniu (obecnie na terenie obw. winnickiego) w starych kronikach z czasów I RP można odnaleźć w źródłach z 1629 roku. Nazwa tej miejscowości, jak twierdzi legenda, pochodzi od konfliktu pomiędzy mieszkańcami dwóch sąsiednich ulic, którzy zagniewali się na siebie nawzajem do tego stopnia, że cała wieś zaczęła zawdzięczać im swoją nazwę.

Życie w Hniewaniu zatętniło pod koniec XIX wieku, kiedy w pobliżu tej miejscowości położono tory Kijowsko-Odeskiej kolei i rozpoczęto na masową skalę wydobywać granit.
W pierwszych latach XX wieku w Hniewaniu z pieniedzy Baranowskich, Jaroszyńskich i parafian, którzy wcześniej chodzili na Msze do kościoła Św. Mateusza w Woroszyłowce, wybudowano przepiękny neogotycki kościół Św. Józefa. Zaprojektował świątynię znany architekt Feliks Olszański, wychowanek Instytutu Technologicznego w Petersburgu.
Znaczne starania w realizacji idei powstania kościoła w Hniewaniu poczynił wówczas ks. Franciszek Szymkus.

14 września 1906 r. kościół konsekrowano, lecz 16 lat później, w 1922 roku, po tym, jak Podole okupowali bolszewicy, z kościoła wynesiono wszystkie naczynia i szaty liturgiczne. Na wiosnę 1930 roku sowieci zdjęli z wieży kościoła dzwony, które nosiły nazwę Zygmunt, Karolina i Sygnaturka a potem i krzyż (bolszewicki aktywista Petro Jewtichow, który brał udział w zdejmowaniu krzyża zmarł później w niewyjaśnionych okolicznościach).

Ostatecznie kościół zamknięto w 1935 roku. Bolszewicka władza przerobiła świątynię pod strażacki akademik. Po wycofaniu się w popłochu Czerwonej Armii przed nadciągającymi Niemcami w 1941 roku w hniewańskim kościele znów zaczęto odprawiać msz święte. Lecz po okupacji niemieckiej i powrocie czerwonych kościoł Św. Józefa znów zamknięto.

W 1958 roku kościół w Hniewaniu podzielono na cztery (!) kondygnacje i usytuowano w nim fabrykę, produkującą łożyska.

Po rozpadzie Związku Sowieckiego w Hniewaniu w 1991 roku zarejestrowano parafię rzymskokatolicką. Kościół zwrócono wiernym w 1992 roku. Rekonstrukcję prowadzono według projektów architektów Stelmacha (Lublin) i Plasowyci (Winnica). Prace nadzorował młody wówczas ksiądz, dzisiejszy biskup Jacek Pyl OMI. Świątynię po rekonstrukcji konsekrowano w 1997 roku… Historia ponownie zatoczyła koło.

Słowo Polskie, rkc.in.ua, 11.10.16 r.

Skip to content