Nad rzeką Ponorą, która stanowi dopływ lkopoti, leżą Tereszki.
Jest to powiat Starokonstantynowski na Wołyniu. Księgi krzemienieckie wzmiankują o Tereszkach pod rokiem 1583. Należały do włości ostropolskiej wojewody kijowskiego Ostrogskiego. Na mocy tranzakcji kolbu-szowskiej, ks. Janusz Sanguszko darował je Grocholskiemu, w ręku potomków którego są do lat ostatnich.
Franciszek Ksawery Grocholski miał dwie córki: Julję Poniatowską i Tekl Łaznińską, oraz dwóch synów: Antoniego i Jana Nepomucena. Antoni Grocholski z działów rodzinnych wziął Tereszki, oraz klucze Baczanicki, Ozdziutycki, Norzyński.
Objąwszy w posiadanie dobra tereszkowskie, Antoni Grocholski wprowadza w życie zamysły i marzenia młodości. Zajmuje się wsią, słowem wprowadza w Tereszkach to, co jednocześnie wprowadził w Mińkowcach Ignacy Scibor Marchocki Dux i Redux.
Grocholski opracował „Ustawę”, Marchocki „Przymierze Dziedzica z Poddanymi”. Grocholski rozpoczął w 1805 r., Marchocki w 1791. Rządzenia Grocholśkiego trwały do jego śmierci w 1808 roku.
Po Antonim Grocholskim był w Tereszkach syn jego Jan Nepomucen, potem syn tego Władysław, wreszcie Ludgard.
Za Antoniego Grocholskiego przybyły do Tereszek obrazy, nabyte przezeń w Livorno i Rzymie. Spis obrazów sporządzony w języku francuskim, obejmuje 519 płócien szkoły francuskiej, flamandzkiej, holenderskiej, włoskiej. Było 9 muz marmurowych i figura Apolla. Alabastry i inne dzieła sztuki. Archiwum tereszkowskic zawierało akta sięgające XVI wieku, lauda sejmikowe, lustracje starostw, opisania granic i taryf.
Dwór tereszkowski pochodził z drugiej połowy XVIII wieku. Od frontu dobudowany został podjazd na sześciu wysokich filarach, zakończony peristilem. Od ogrodu wyglądał do końca tak, jak przed stu pięćdziesięciu laty, z łamanym dachem, okapem, podcieniami.
Na lewym skrzydle dworu znajdowała się kaplica z drugiej połowy XVIII wieku. Miała malowania ścienne na płótnie, którem ściany wewnątrz były obciągnięte. Po skasowaniu unji na Wołyniu, kaplica przytulała księży unickich, którzy odprawiali nabożeństwa dla „uporstwujuszczich“.
Jeszcze był w Tereszkach lamus, taki skarbiec sklepiony z wnękami, z kamienną posadzką, ze stropem na jednym filarze opartym.
Częściowo zbiory tereszkowskie rozeszły się do innych posiadłości Grocholskich, pozostałych za rubieżą, częściowo zaś trwały do końca w Tereszkach.
Słowo Polskie na podstawie: Antoni Urbański „Podzwonne na zgliszczach Litwy i Rusi”, Warszawa – 1928, 1 stycznia 2022 r.
