W dniach 26-28 sierpnia bieżącego roku w Ilińcach na Podolu odbędzie się spotkanie Polaków z Ukrainy. Jest ono częścią badań prowadzonych na Uniwersytecie Warszawskim do pracy doktorskiej poświęconej Polakom mieszkającym na Ukrainie.
Od czasu ogłoszenia przez Ukrainę niepodległości jest to prawdopodobnie pierwsze tego rodzaju spotkanie, które stanowi z jednej strony pogłębione badanie Polaków z Ukrainy, a z drugiej strony daje szansę im samym wypowiedzieć się na temat wyników tych badań. Od 1991 roku, tj. proklamowania niezależnego państwa ukraińskiego, nikt nie podważał lojalności Polaków wobec Ukrainy, a ostatnie dwa lata tylko potwierdziły ten stan: Polacy aktywnie wsparli i wspierają nadal przemiany zachodzące na Ukrainie, zarówno ci mieszkający w tym kraju jak i w Polsce.
Nie ma lepszego wyznacznika demokratyzacji kraju niż jego stosunek do mniejszości: grupy, która często jest słabsza organizacyjnie niż naród tytularny. Spotkanie w Ilińcach, ojczyźnie Tomasza Padury, autora piosenki „Hej Sokoły”, ma stać się okazją do dyskusji na temat położenia Polaków w państwie ukraińskim. Jest to spotkanie do celów badawczych, odbywa się z dala od centrów dużych miast, bo i jego celem nie są działania polityczne, tylko refleksja nad stanem obecnym.
Dwa lata, które minęły od pierwszych badań prowadzonych na ten temat to czas dużych zmian i kształtowania się nowych zasad funkcjonowania państwa. Jak w tych warunkach odnajdują się członkowie i liderzy polskich organizacji? Co i w jaki sposób się zmieniło, a co jeszcze wymaga zmian? Między innymi odpowiedzi na te pytania będziemy szukali w ostatni weekend sierpnia w ilińcach.
Można powiedzieć, iż jest to wydarzenie bez precedensu, gdyż jak do tej pory ani nie było badań prowadzonych na terenie całego państwa ukraińskiego (tylko na wybranych obszarach, bez odniesienia ich nawzajem do siebie), ani też w ostatnim etapie badań nie włączano osób badanych do wyrażania opinii na temat wyników badań.
Spotkanie jest częścią badań i taki też pozostaje jego charakter. Jednakże, trzeba podkreślić, iż każde badania w jakiś sposób wpływa na rzeczywistość w której żyją osoby badane. Dobrze, jeśli wynik badań przynosi korzyść osobom badanym. Warto wziąć udział w spotkaniu, ponieważ dotychczas nie robiono badań obejmujących w takim zakresie całej Ukrainy, zrobione dziś czy dwa lata temu badania będą brane pod uwagę przez różne instytucje i organizacje w Polsce. Praca zawierać będzie szczegółowy opis warunków w jakich funkcjonują Polacy na Ukrainie, rozumianych szerzej niż tylko warunki materialne. Jest to badanie skupiające uwagę na tym, co jest potrzebne Polakom na Ukrainie do tego, aby mogli oni aktywnie działać i wspierać kraj, w którym mieszkają, jednocześnie starając się zachować bliski kontakt z ojczyzną historyczną – Polską.
Dlatego tak ważne jest, aby Polacy pochodzący z różnych regionów Ukrainy: miast, miasteczek i wsi, zgłaszali się do udziału w spotkaniu w Ilińcach. Jest to miejscowość położona w centralnej części kraju, blisko Winnicy, co powinno uczestnikom ułatwić dojazd na miejsce spotkania. Będzie to okazja do wspólnej pracy z osobami z innych regionów Ukrainy i do dyskusji na temat położenia polskich organizacji. Efektywnej pracy będzie jeden dzień (sobota 27 sierpnia), pozostałe dni to czas na przyjazd i odjazd uczestników.
Spotkanie rozpocznie się od podziału na grupy, w których Polacy będą opracowywać różne kwestie związane z ich sytuacją w regionie, w którym mieszkają. Uczestnicy w ramach pierwszej części spotkania, zostaną poproszeni o wypełnienie kilku zadań, tak aby musieli dojść do porozumienia z osobami z innych regionów i zastanowić się nad tym, jakie działania przynoszą najlepszy skutek dla osiągania celów organizacji. W drugiej połowie dnia, odbędzie się oficjalna prezentacja wyników badań prowadzonych w 2014 roku i rozpocznie się otwarta dyskusja na ich temat. Będzie to szansa do skomentowania, odniesienia się do nich.
Dodać jeszcze należy, iż autorka badań w 2014 roku nie była w stanie dojechać do wszystkich miejscowości na Ukrainie. Już chociażby z powodu niepewnej sytuacji, niemal zupełnie nie udało się odwiedzić regionów wschodnich, w niewielkim stopniu tylko południowo-wschodnie. Organizatorzy spotkania liczą na to, iż szczególnie osoby, które nie były badane, zechcą wziąć udział w spotkaniu i w ten sposób wyrazić swoją opinię – dokładając swoją cegiełkę do pracy będącej próbą opisu współczesnego położenia Polaków z Ukrainy. Im więcej i z różnych stron nas będzie, tym większa szansa iż obraz ten będzie pełniejszy.
Organizatorzy dołożą starań, aby zapewnić uczestnikom możliwość bezpłatnego noclegu w Ilińcach lub bliskiej okolicy oraz sfinansować wyżywienie. Do pewnej (niewielkiej) kwoty możliwy będzie także zwrot części kosztów przejazdu. Finansowanie przedsięwzięcia nie jest wysokie, ale mimo tego organizatorzy dokładają starań, aby spotkanie miało przyjazny charakter dla jego uczestników.
Chcąc wziąć udział w spotkaniu, prosimy o wysłanie wiadomości mailowej na podany poniżej adres. A także napisanie odpowiedzi na kilka pytań w treści wiadomości:
1. Kto (maksymalnie dwie osoby) chce wziąć udział w spotkaniu,
2. Czym zajmuje się w organizacji, której jest członkiem lub sympatykiem,
3. Ile ma lat, a także odpowiedź na pytanie
4. Jakie są największe szanse dla rozwoju polskich organizacji w danym miejscu (miejscowości, obwodzie, regionie?).
Wszystkie pytania i powyższe odpowiedzi, można kierować na adres mailowy: [email protected]. Uwaga: każdy z uczestników musi wysłać wiadomość ze swojego konta pocztowego. Zbiorowe zgłoszenia nie będą akceptowane. Nieprzekraczalny termin zgłoszeń to 20 sierpnia 2016 roku.
Kamila Zacharuk, 22.07.16 r.
