15 sierpnia 1810 roku w Opolu Lubelskim urodziła się Kaliksta Teano z Rzewuskich – polska pisarka, córka Wacława Seweryna Rzewuskiego, podróżnika i orientalisty i hrabiny Aleksandry Franciszki Lubomirskiej. Jej babcią była Rozalia Lubomirska, właścicielka dóbr opolskich, zgilotynowana podczas Rewolucji Francuskiej. Z kolei tata Wacław Rzewuski dowodząc oddziałem w bitwie z Rosjanami pod Daszowem, zaginął w niewyjaśnionych okolicznościach dnia 14 maja 1831 roku.
Kaliksta ze swoim mężem, a był nim książę Michał Anioł Caetani Teano miała dwoje dzieci. Należał on do starożytnej arystokratycznej rodziny Caetani, która dała dwóch papieży (Gelase II i Bonifacy VIII). Syn Honoriusz (1842-1917) XIV książę Sermonety, IV książę Teano, był prawnikiem, Ministrem Spraw Zagranicznych Królestwa Włoch, był również burmistrzem Rzymu. Był również prezesem Włoskiego Towarzystwa Geograficznego. W latach I Wojny Światowej stanął na czele rzymskiego Komitetu Polskiego (Pro Polonia).
Ich córka Hersylia (1840-1879) została archeolożką i pierwszą kobietą studiującą na Accademia Nazionale dei Lincei, członkiem wielu towarzystw naukowych włoskich i zagranicznych oraz doktorem honoris causa Uniwersytetu w Halle.
Kaliksta, jako dziesięciolatka napisała powieść o „państwie szczurów”, wymyślając jego konstytucję, prawa, religię i literaturę. Miała niezwykłą pamięć, potrafiła powtórzyć całą kolumnę tekstu po przeczytaniu go tylko jeden raz. Języki obce przyswajała bez systematycznej nauki; oprócz polskiego znała biegle francuski, angielski, niemiecki, rosyjski, włoski i łacinę. Posiadała szeroką wiedzę w zakresie filozofii, historii, geografii, interesowała się chemią (podczas odwiedzin u wuja Aleksandra Chodkiewicza, chemika amatora, próbowała nawet przeprowadzać doświadczenia w tej dziedzinie), grała na fortepianie i komponowała, rysowała, pisała utwory literackie. Wydała „Opis Koloseum w Rzymie” (1841), „Polidor”, oraz powieści „Przeszkody”, czy też tłumaczenie na język francuski dwutomowej powieści H.Rzewuskiego pt. „Łaska i przeznaczenie”. Zostawiła również po sobie napisaną po włosku rozprawę z dziedziny muzykologii. Zmarła nagle w wieku 32 lat w Castel Gandolfo pod Rzymem w 1842 r.
Lidia Baranowska, fot. Wikipedia, 24 sierpnia 2025 r.
Leave a Reply