Korzenie wielu Polaków, mieszkających dzisiaj w Poznaniu czy Warszawie prowadzą na Podole, gdzie nawet po zaborach prężnie działały ośrodki kultury polskiej i kościóły katolicki. Znaczna część informacji o polskich szkołach, działających w tym okresie na terenie dzisiejszego obwodu chmielnickiego i winnickiego oraz o represjach wobec polskiej mniejszości czy kościoła katolickiego znajduje się w archiwach państwowych.
Wielkie zainteresowanie wśród badaczy mogą wywołać materiały, przechowywane obecnie w Winnickim Archiwum Obwodowym (WAO). Są to księgi metrykalne, spisy polskiej ludności na Podolu i akta represjonowanych w latach 1918-1941 Polaków przez komunistyczne władze.
„Próbka” tego, co można odnaleźć w WAO, została opublikowana na portalu Winnickiej Administracji Obwodowej (link).
Słowo Polskie przy współpracy z Anatolem Kerżnerem, 20.11.15 r.