Pod koniec grudnia ubiegłego roku na stronie polskiego resortu spraw zagranicznych pojawił się szereg dokumentów, uchwalonych pomiędzy władzami Ukrainy i Polski, Związku Sowieckiego i II RP w latach 1920-1992.
Wśród nich – umowa polityczna między Dyrektoriatem Symona Petlury a Polską z 21 kwietnia 1920 r., Opinia Wydziału Wschodniego MSZ o obowiązku opieki nad inwalidami z armii Symona Petlury z 1923 r., oświadczenie Rady Ministrów RP w sprawie nawiązania stosunków dyplomatycznych, opublikowane w prasie 3 grudnia 1991 r. i inne ciekawe dokumenty.
Rząd polski jako pierwszy kraj na świecie uznał Ukrainę jako niepodległe państwo. 1 grudnia 1991 roku na ternie Ukrainy odbyło się ogólnonarodowe referendum, w którym na pytanie „Czy zgadza się Pan/Pani z Aktem ogłoszenia niepodległości Ukrainy?”, twierdzącej odpowiedzi udzieliło ponad 90 proc. głosujących, przy frekwencji przekraczającej 80 proc.
Jeszcze przed referendum – 1 października 1991 r. – strona polska wydelegowała do Kijowa Jerzego Kozakiewicza, który pełnił funkcję specjalnego wysłannika rządu RP. Wówczas w Kijowie działał polski konsulat generalny (jako placówka na terenie ZSRS) dysponujący m.in. własną łącznością szyfrową z Warszawą. Funkcjonowanie placówki (jeszcze przed formalnym nawiązaniem stosunków dyplomatycznych) ułatwiało kontakty z odzyskującą niepodległość Ukrainą.
2 grudnia – jeszcze przed ogłoszeniem oficjalnych wyników referendum – rząd polski wydał oświadczenie, w którym m.in. stwierdził: „Uwzględniając dobry stan i intensywność stosunków polsko-ukraińskich oraz biorąc pod uwagę wyniki referendum z dnia 1 grudnia br. […] rząd RP uznaje Ukrainę jako państwo i postanawia nawiązać z nią stosunki dyplomatyczne”. Tym samym Polska stała się pierwszym krajem, który uznał państwowość Ukrainy.
Uznanie państwowości ukraińskiej otworzyło drogę do nawiązania stosunków dyplomatycznych. Formalną propozycję strona polska złożyła w nocie z 27 grudnia 1991 r., na którą Ukraina udzieliła pozytywnej odpowiedzi 8 stycznia 1992 r., co było równoznaczne z ustanowieniem oficjalnych stosunków dyplomatycznych. Z kolei 20 stycznia 1992 r. podjęto decyzję o ustanowieniu polskiej ambasady w Kijowie.
Słowo Polskie na podstawie informacji MSZ RP, 09.01.17 r.
