Iwan Franko za swojego życia opublikował ponad 1150 artykułów w języku polskim i około 150 w języku niemieckim.
Pisał nie tylko po ukraińsku. W 2016 roku Iwan Matkowski, naukowiec z Państwowego Uniwersytetu Pedagogicznego w Drohobyczu oraz Ihor Rozłucki rozpoczęli realizację projektu, poświęconego odkryciu mało znanych stron twórczości publicystycznej ukraińskiego pisarza i polityka.
Cztery lata temu ukazał się ich wybór polskojęzycznych artykułów o literaturze Iwana Franki pt.: „Iwan Franko. Szkice o literaturze”. W 2019 r. ukazał się drugi tom artykułów, które Franko pisał do prasy polskojęzycznej pod koniec XIX wieku (i to nie tylko w Galicji). Tym razem w publikacji zatytułowanej „Iwan Franko. Wśród Rusinów, Polaków i Żydów ”(po polsku:„ Iwan Franko. W kręgu Rusinów, Polaków i Żydów”) zamieszczono artykuły o tematyce politycznej. Iwan Franko publikował artykuły polskojęzyczne (na różne tematy) w latach 1877-1897 w gazetach wydawanych m.in. we Lwowie, Krakowie, Warszawie i Sankt Petersburgu, czyli w miastach wchodzących wówczas w skład dwóch imperiów – Austro-Węgier i Rosji. Kompilatorzy planują wydanie 10 tomów tematycznych z polskojęzycznymi artykułami Franki.
Jak już wspomnieliśmy, pierwsza książka zawiera teksty o tematyce literackiej. Kolejnym etapem była publikacja publicystyki politycznej Iwana Franki na temat Ukraińców, Polaków i Żydów. W swoich artykułach na tematy polityczne Franko występuje jako rzecznik dialogu między Ukraińcami, Polakami i Żydami. W tomie drugim, o którym teraz mówimy, znajdują się 42 artykuły, z których 7 omawia kwestię żydowską. Możemy mieć nadzieję, że książka „Iwan Franko. W kręgu Rusinów, Polaków i Żydów” znajdzie wdzięczne grono czytelników zarówno w Polsce (wśród badaczy stosunków międzyetnicznych tamtego okresu), jak i na Ukrainie, gdzie polskojęzyczne dziedzictwo Iwana Franki znane jest wąskiemu kręgowi czytelników. Organizacją, która została ukraińskim partnerem projektu, jest Chrześcijański Demokratyczny Związek Polaków w Winnicy. Publikacja została sfinansowana przez Senat RP w ramach projektów wsparcia Polaków za granicą, w szczególności w krajach byłego ZSRS, realizowanych przez Fundację Pomocy Polakom na Wschodzie.
Sergij Porowczuk na podstawie informacji Polskiego Radia, 24 stycznia 2021 r.
Leave a Reply