W Polsce wzrasta niechęć przeciwko ukraińskim uchodźcom. O tym słyszę i czytam niemal że codziennie. Jednak dla mnie poza faktami o wiele ważniejsze są przyczyny, powodujące te lub inne zjawiska oraz wydarzenia.
Przy kawie mój polski kolega, profesor historii, powiedział, iż zawsze w takich sytuacjach winne są dwie strony (przysłowiowe – do tanga trzeba dwojga). Kolega ze smutkiem opowiedział o niedawnej historii w przychodni, kiedy próbującemu na szybko rozwiązać sprawę Ukraińcowi (ze względu na słabą znajomość przez niego polskiego) nikt z kolejki nie próbował nawet pomóc się porozumieć z lekarzem. I przypomniał o czasach, kiedy Polacy musieli wyjeżdżać i szukać lepszego życia na obczyźnie.
Zgadzając się z taką logiką Kolegi, kieruje uwagę ze swojej strony pod adresem rodaków.
Otóż, naturalnie, że większość Ukraińców musiała po prostu uciekać od wojny do Polski. Polacy i państwo Polskie przyjęli ich ponad milion, otwierając swoje domy, stwarzając dogodne warunki w celu adaptowania się w nowej rzeczywistości. Nikt pod koniec lutego 2022 r. nie wiedział, jak długo wojna będzie trwała. Mijały miesiące, lata. Siłą rzeczy, że adaptacja nie zawsze poszła gładko. Ukraińcy przywiozły ze sobą także swoje przyzwyczajenia, kulturę, które niekoniecznie muszą się podobać Polakom. Bardzo często brak ukraińskiej wraźliwości na tradycyjne polskie wartości wzbudzały i wzbudzają swoistą niechęć.
A potrzeba niewiele: poduczyć się polskiego, więcej czasu poświęcić na zapoznanie się z historią kraju nad Wisłą, kulturą, przyswojeniu kodów kulturowych poprzez, chociażby tych, które daje kultura masowa. Nie dla usprawiedliwienia, ale dla zrozumienia powiem, że dla sporej części Ukraińców wartości, których Polacy się trzymają, znaczyli dla nich w ich ojczyznie o wiele mniej. Język, tożsamość narodowa, religia, pamięć historyczna nie były przed pełnoskalową wojną filarami, które całą Ukrainę cementowali. Dla tego niełatwo przyswajać inne zasady w nowych dla siebie warunkach kulturowych.
Jednak potrzeba niewiele, by próbować się porozumieć i pomagać innym i sobie odnaleść się w nowych warunkach. Ukraińcom, skoro znaleźli tutaj, być może, swoją przyszłą ojczyznę trzeba nabyć szczególną wrażliwość dla wartości narodu, który tak życzliwie ich przyjął w chwili ciężkiej próby.
Vitaliy Perkun, fot. własne, 16 września 2025 r.
Leave a Reply