O co chodzi w polsko-ukraińskiej współpracy uniwersyteckiej?

Swego czasu postanowiłem zaangażować się w stworzenie pomostów między polskimi uniwersytetami a wydziałem historii Uniwersytetu pedagogicznego w Winnicy. W ciągu lat 2007-2017 trwały te kontakty w postaci wykładów ukraińskich profesorów w Warszawie oraz polskich profesorów w Winnicy, wizyt studentów w ramach konferencji naukowych. Przyświecał temu tylko jeden cel.

Tym celem było przedstawienie wykładowcom i studentom ukraińskim, że idea uniwersytetu, która na Ukrainie jest absolutnie zmarginalizowana i mocno zideologizowana, polega nie na bylejakości, obsługiwaniu ideologii, a na elitarności: zasadzie merytokracji, konkurencyjności idei, kreowaniu wiedzy, wysokiego poziomu kultury akademickiej.

Po latach mogę powiedzieć, iż w mojej ocenie te starania poniosły klęskę. Przypieczętował takie stwierdzenie tryb konferencji w Winnicy, poświęconej 10-leciu współpracy miedzy Instytutem historii UKSW, Instytutem etnologii i antropologii kulturowej UW a wydziałem historii Uniwersytetu pedagogicznego w Winnicy. Na bankiecie z tej okazji jeden z wykładowców, a obecnie dziekan wydziału historii Uniwersytetu pedagogicznego w Winnicy z dumą oświadczył, że współpraca wydziału historii z polskimi uniwersytetami nie była tylko na papierze, jak w przypadku z innymi wydziałami Uniwersytetu pedagogicznego w Winnicy, ale trwała regularnie w postaci wizyt do Warszawy i do Winnicy…Cóż, to prawda, ale wizyty muszą być nie celem, ale środkiem do celu. Z tym już na Ukrainie gorzej. I na tym zaprzestałem te starania wolontariackie, przypominając słowa jednego z profesorów warszawskich, który uczestniczył w tej współpracy: “jakiekolwiek cele można przeforsować pod warunkiem, jeżeli tym są zainteresowani co najmniej 51 procent osób, zaangażowanych w tą inicjatywę”.

Przynajmniej w rozmowach na temat reform, i pytań „a co Ty zrobiłeś”, to przedstawiam sprawozdanie. Ale bez satysfakcji, bo żadna przyjemność przyznawać się do klęski. Niemniej warto było, bo cytując głównego bohatera filmu Miloša Formana „Lot nad kukułczym gniazdem” (1975 r.) – „przynajmniej spróbowałem”.

Redakcja: Warto zaznaczyć, że polsko-ukraińska współpraca międzyuczelniana od 2022 roku znacznie się zintensyfikowała, obejmuje ona wsparcie dla studentów i naukowców, w tym przyznawanie stypendiów i darmowych studiów, koordynację pomocy oraz wymianę wiedzy i doświadczeń. Szczególnie korzysta na tym strona ukraińska w ramach pomocy jako stronie poszkodowanej z powodu pełnoskalowej inwazji rosyjskiej.

Vitaliy Perkun, fot. freepik, 6 lipca 2025 r.

Leave a Reply

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *