W połowie sierpnia w Lipowcu ma pojawić się krzyż upamiętniający walkę polsko-ukraińskich wojsk z 1 Konarmią Budionnego.
3 czerwca w Lipowcu odbyło się spotkanie z burmistrzem miasta Mykołą Majdaniukiem i jego zastępcami, poświęcone możliwości postawienia w centrum tego miasta krzyża, upamiętniającego bohaterską śmierć 40 Polaków i Ukraińców, którzy zginęli podczas przerwania linii frontu przez 1 Armię Budionnego na początku czerwca 1920 roku.
Władze tego niewielkiego miasteczka rejonowego, leżącego w obwodzie winnickim, bardzo przychylnie potraktowały pomysł uszanowania pamięci poległych obrońców „Waszej i Naszej Swobody”, burmistrz miasta osobiście oprowadził przedstawiciela organizatorów upamiętnienia (a są nimi – Winnickie Stowarzyszenie „Kresowiacy” i warszawska fundacja „Wolność i Demokracja” przy współpracy z KG RP w Winnicy i obwodowymi władzami) po miejscach, związanych z Polakami. Podczas krótkiej wycieczki można było obejrzeć kościół rzymskokatolicki, miejsce, gdzie znajdował się zamek księcia Ostrogskiego oraz stary polski cmentarz, gdzie, według informacji miejscowych mieszkańców pochowano zabitych polskich żołnierzy.
– To bardzo dobry pomysł, żeby pokazać te pozytywne momenty polsko-ukraińskiej współpracy na przestrzeni wieków. Nad rzeką Sob w 2007 roku odsłoniliśmy znak pojednania Polaków i Ukraińców w miejscu Lipowieckiej Bitwy, która rozegrała się pomiędzy połtawskim i humańskim pułkiem Chmielnickiego a wojskiem koronnym w 1651 roku. Teraz mamy szansę pokazać mieszkańcom, część z których ma także polskie korzenie, że współpraca z Polską nosiła także bardzo konkretny wymiar – militarny – powiedział Mykoła Majdaniuk.
Po przedmiotowej i owocnej rozmowie ustalono, że w połowie czerwca burmistrz Lipowca zwoła społeczność by według obowiązującej procedury przeprowadzić debaty społeczne na temat nowego pomnika i na początku lipca wynieść pytanie wydania pozwolenia na posiedzenie Rady Miasta. Po otrzymaniu pozwolenia znak w postaci ogromnego głazu, uwieńczonego krzyżem, z tablicą w dwóch językach, na zawsze udekoruje plac w pobliżu kościoła katolickiego pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny – w samym sercu Lipowca.
Kolejnym etapem byłoby także postawienie krzyża na zniszczonym polskim cmentarzu w Lipowcu, ale ta sprawa wg burmistrza Majdaniuka wymaga konsultacji z cerkwią prawosławną i nie wiadomo, czy uda się uzgodnić ją do sierpnia.
Do miasta Lipowiec z Winnicy prowadzi wspaniała i malownicza droga – praktycznie pozbawiona dziur i nierówności. Odległe od centrum obwodowego miasteczko może zaoferować wspaniałe widoki, trasy rowerowe, które są budowane z pieniędzy Unii Europejskiej (miasto wygrało grant – 250 tys. Euro na rozwój turystyki rowerowej) oraz kontakt ze wspaniałymi ludźmi, zamieszkującymi go.
Władze Lipowca zgodziły się na współfinansowanie realizacji projektu z postawienia pamiętnego znaku, poświęconego polsko-ukraińskiemu sojuszowi. Burmistrz od razu zaoferował ogromny głaz, który może służyć podstawą dla krzyża i obiecał, że organizuje transport i dźwig, potrzebne dla przetransportowania tego kamienia pod kościół lipowiecki.
Słowo Polskie, 03.06.15 r.
Kościół w Lipowcu w pobliżu którego ma stanąć znak pamięci o zabitych polskich i ukraińskich żołnierzach w walce z 1 Konarmią Budionnego
Stary polski cmentarz, na którym leżą prochy blisko 40 zabitych w czerwcu 1920 r. żołnierzy WP
Historyk i krajoznawca Aleksandra pokazuje miejsce, gdzie w 1651 roku rozegrała się Lipowiecka Bitwa
Typowe podolskie chatki w Lipowcu
Droga z Winnicy do Lipowca cieszy równą nawierzchnią i malowniczymi widokami
Kamień, który według burmistrza Majdaniuka może posłużyć podłożem dla krzyża
W lewym rogu ogrodzenia zostanie wyznaczone miejsce pod krzyż
Rzeka Sob. Po prawej znajdował się zamek Konstantego Ostrogskiego
