Mauzoleum Potockich w Peczorze – „perełka” w dorobku Horodeckiego

Źródło - sergklymenko.narod.ruNa początku XX w. Władysław Horodecki zrealizował szereg mniejszych, a zarazem bardzo ciekawych artystycznych projektów. Były to głównie rodzinne mauzolea znanych osób, które zmarły na przełomie stuleci. Jedno z nich – to mauzoleum Potockich w miejscowości Peczora niedaleko Niemirowa (Podole, obwód winnicki).

Mauzoleum Potockich w Peczorze jest wybudowane na planie krzyża łacińskiego o krótkich ramionach. Wysokie szczyty z trzech stron wznoszą się nad romańskimi portalami. Ciekawe, że na bocznych znajdowały się dawniej witraże, na zachodnim zaś – wejście. Strona wschodnia stanowi apsydę. Pod nią mieści się półokrągła krypta, z dużą tablica z marmuru po środku, na której widnieją epitafia, znajdujące się pod dwoma rzeźbionymi rodzinnymi herbami: siedmioramiennym krzyżem „Pilawa” domu Potockich z napisem w języku łacińskim: Scutum opponebat scutus (Tarczę przeciwstawiał tarczom) oraz „Trzaską” – półksiężycem, od góry i od dołu otoczony mieczami – domu Świejkowskich, z którymi Potoccy byli spokrewnieni. Obok są dwie kondygnacje z arkosoliami o kształcie półkola z pochówkami; część arkosoliów została pusta.

Okna wypełniały sześciokątne wydłużone luksfery systemu falconie koloru białego, w obramowaniu – pomarańczowego, liliowego. Idealnie równa podłoga jest wykonana z tych samych fliz. Ciężkie dębowe drzwi wiszą na stylizowanych zawiasach. Falista blacha ocynkowana jest pokryciem nad schodami, prowadzącymi do krypty. Wystrzępione kamienie granitowe – sztuczne kamienie z cementu. Dachówka – nie gorsza od marsylskiej. Sztukateria z cementu.

Przed mauzoleum-kaplicą stoi duża stylowa brama, zawieszona na pilonach, flankujących wjazd. W środku każdego pilona urządzono dzwonniczkę. Przy bramie – kute kraty, podniesione na kamienny cokół i zawieszone przy pomocy przęsła na oporze, ozdobione nakładanymi łacińskimi krzyżami z cementu o pięknej wyraźnej płaskorzeźbie. Wszystko to – na tle gęstych parkowych zarośli sprawia niezapomniane wrażenie.

Niewielki kościółek-kaplica w Peczorze jest prawdziwym dziełem architektury, zabytkiem historii, jedną z najlepszych prac Władysława Horodeckiego.

Za czasów radzieckich w kaplicy urządzono klub z instalacją filmową, później planowano otworzyć tutaj muzeum krajoznawcze. Po odzyskaniu przez Ukrainę niepodległości i wznowieniu aktywności miejscowej polskiej wspólnoty, kaplica została ponownie konsekrowana jako kościół rzymskokatolicki p. w. św. Andrzeja Boboli.

Na podstawie informacji Dmytra Małakowa, 17.09.15 r.


Więcej na temat: Peczora Świejkowskich i Potockich; W Szołudkach pod Niemirowem odsłonięto tablicę, poświęconą Władysławowi Horodeckiemu; Skały nad Bohem;    Losy peczarskiej parafii pod Niemirowem i Polaków tu mieszkających po przewrocie bolszewickimTropem Antoniuka w Peczorze, Dżurynie oraz Rachnach Lisowych


Skip to content