Pod koniec grudnia 2014 roku uległa zniszczeniu boczna ściana zamku Sieniawskich- Chartoryskich w Międzybożu. Sąsiednia, przednia ściana pałacu również w każdej chwili grozi upadkiem.
Twierdza, w której stacjonował w 1790 roku Tadeusz Kościuszko i jego dywizja, jest wniesiona do Państwowego Rejestru Dziedzictwa Narodowego Ukrainy pod nr 764O jako zabytek renesansowej architektury fortyfikacyjnej XVI wieku., od 2001 roku ma status rezerwatu państwowego.
Dyrektor rezerwatu, Oleh Pohorilec, twierdzi, że powodem zniszczenia ściany był chroniczny brak dofinansowania zabytku, barbarzyńsko splądrowanego w latach 50. XX wieku. W latach 2004-2008 przeprowadzono prace konserwacyjne budynków przyściennych fortecy, nakryto je dachem i zorganizowano sale muzealne oraz pomieszczenia administracyjne.
Od tego czasu nie prowadzono żadnych dalszych prac, nie opracowano nawet dokumentacji dla następnych etapów renowacyjnych. Powód taki sam – z braku środków. Przy tym ściany pałacu ulegały częściowemu zniszczeniu również w latach 2011-2012. Dyrektor zapewnia, że o ostatnim incydencie obwodowe organy nadzoru zostały powiadomione bezzwłocznie i zgodnie z przepisami.
Z kolei Maksym Lewada, dziennikarz czasopisma Prostir.museum twierdzi, że organy nadzoru sprawdziły stan zabytku dopiero 11 stycznia 2015 roku – po 18 dniach od upadku ściany, zaś w Ministerstwie Kultury Ukrainy o incydencie dowiedziano się od dziennikarza, co oznaczałoby złamanie prawa albo przez kierownictwo rezerwatu albo przez obwodowy zarząd kultury.
W każdym razie sprawą zajął się już zarówno minister kultury, jak i odpowiedni komitet Rady Najwyższej. Dyrektor rezerwatu ma nadzieję na otrzymanie natychmiastowej zapomogi finansowej w ramach specjalnego funduszu Ministerstwa Spraw Nadzwyczajnych, które już kilkakrotnie w ten sposób ratowało znane zabytki, m.in. w Kamieńcu Podolskim.
Artur Grossman specjalnie dla Słowa Polskiego
Fortyfikacja międzybozka po przejęciu jej przez okupacyjne władze rosyjskie po 1831 roku – Powstaniu Listopadowym, którego aktywnym uczestnikiem był August Czartoryski
