5 maja, Berlin. Niedaleko stacji Sudstern U-bann linii 6 mieści się kościół który można pomylić z typowym kościołem w Polsce. Wszędzie napisy po polsku, także parafialna tablica ogłoszeń, wizerunki Św. Jana Pawła II, banery po polsku w środku oraz przytulna polska kawiarenka „Mały książe” obok. Jest to bazylika pw. Świętego Jana Chrzciciela przy ulicy Lilienthalstrasse.
Przed niedzielną Mszą na 12:00 lokalni działacze środowiska polskiego rozdawali polonijną prasę, planowali przeprowadzenie Dnia Polonii wspólnie z polską Ambasadą, starsi panie i panowie dyskutowali na temat „jak było i jak jest teraz”.
„Wcześniej chodziliśmy do polskiego kościoła na Tempelhofie. Mója córka poszła tam do komunii. Potem ten kościół przekształcili w dom starców” – opowiadają dwie emerytki pani Basia i Rysia. Spotkaliśmy się z nimi po Mszy na kawie w pobliskiej kawiarni. Panie opowiadały jak trafiły do Polski jedna 30, druga 35 lat temu. Były dobrze rozeznane w życiu lokalnej polskiej mniejszości i zapowiadały udział w nadchodzącym Dniu Polonii.
W Berlinie mieszka około 150 tys. Ci, którzy przyjęli obywatelstwo niemieckie są „zameldowane” w niemieckojęzycznych parafiach. Natomiast Polska Misja Katolicka w kościele Św. Józefa obejmuje przede wszystkim mieszkających w Berlinie Polaków, którzy mają tylko polskie obywatelstwo.
Jest ich ponad 37 tysięcy i są w ewidencji. Duszpasterstwem obejmowane są także Polacy z podwójnym obywatelstwem, a często tylko z niemieckim. Każdy kto jest katolikiem i mówi po polsku jest tutaj mile widziany i zostanie mu udzielona posługa duszpasterska.
Polska Misja Katolicka w Berlinie katechizuje rocznie 500-600 młodych ludzi. Przy okazji katechizacji prowadzimy naukę języka polskiego. Lekcje te często towarzyszą zajęciom z katechizacji. Uczestniczy w nich ok. 150 dzieci. Do pierwszej komunii przystępuje ponad 100 dzieci.
Jednocześnie odprawiamy Msze św. w różnych dzielnicach Berlina: na Spandau, Wedding i we wschodniej części miasta, w Karlshorst. Są to kościoły niemieckie w miejscach gdzie żyje wielu Polaków.
Wśród wspólnot katolickich, które są rejestrowane jako misje obcojęzyczne, tylko polska wspólnota ma kościół Św. Józefa, gdzie jest gospodarzem.
W Berlinie mieszka 4 miliony ludzi. 60 proc. z nich nie deklaruje żadnego wyznania. Katolików jest blisko 386 tysięcy. Część wschodnia stolicy Niemiec, podobnie jak pozostałe tereny byłej NRD jest niemal pogańska, katolików jest tam zaledwie około 3 proc. W ciągu ostatnich 15 lat nastąpił spadek ilości katolików w kościołach Berlina o 5 procent.
Dużym problemem są powołania. Czynnych księży w Berlinie jest 120 – 140. Reszta to są emeryci.
Świątynia, która zrzesza Polaków w Berlinie została im użyczona przez w 2004 roku, jest dawną katedrą Berlina zachodniego bazylika św. Jana Chrzciciela, a obecnie konkatedra. Kościół zbudowany został pod koniec XIX wieku nawiązuje do stylu romańskiego i gotyckiego.
Analogicznie jak inne parafie w Berlinie, nasza korzysta z funduszy pochodzących z tzw. podatku kościelnego, który obowiązani są płacić wszyscy obywatele zarejestrowani jako wierni danego Kościoła.
W 1986 roku kardynał Meissner przekazał polskim wiernym jeden z największych kościołów berlińskich, p. w. św. Jana w dzielnicy Tempelhof. Świątynia ta, nazywana potocznie „polskim kościołem” gromadziła przez 18 lat tysiące polskojęzycznych wiernych.
Po zjednoczeniu Niemiec okazało się, że diecezja berlińska na skutek olbrzymiego deficytu finansowego, spowodowanego rozwojem duszpasterstwa na terenie dawnego Berlina Wschodniego, zmuszona jest przeprowadzić radykalne oszczędności, których następstwem była m.in. sprzedaż gruntów kościelnych, a nawet kościołów. „Polski kościół” w dzielnicy Tempelhof wraz z przynależną parcelą został również przeznaczony do sprzedaży. Dla miejscowych Polaków to był wielki cios.
Lecz nowy arcybiskup Berlina kard. Georg Sterzinsky dekretem z 24 maja 2004 roku przyznał Polskiej Misji Katolickiej jedną z największych i najpiękniejszych świątyń Berlina, Bazylikę św. Jana Chrzciciela, znajdującą się na pograniczu dzielnic Kreuzberg i Neuköln.
Podczas niedzielnej Mszy w bazylice było obecnych kilkaset osób.
Słowo Polskie, dane statyczne zasięgnięto z artykułów EKAI, 5 maja 2024 r.
