82. rocznica tragedii ludności polskiej w Ostrówkach i Woli Ostrowieckiej

30 sierpnia na cmentarzu katolickim w pobliżu nieistniejącej już wsi Ostrówki w obwodzie wołyńskim biskup Witalij Skomarowski, ordynariusz diecezji łuckiej odprawił mszę żałobną w intencji zamordowanych w 1943 r. Polaków.

W uroczystości udział wzięli m.in. Konsul Generalny Rzeczypospolitej Polskiej w Łucku Anna Nowakowska, konsul Marcin Chruściel, członkowie stowarzyszeń kresowych z Polski oraz miejscowych organizacji polskich.

30 sierpnia 1943 roku mieszkańcy Ostrówek i pobliskiej Woli Ostrowieckiej zostali wymordowani przez pododdziały Ukraińskiej Armii powstańczej pod dowództwem Iwana Kłymczaka „Łysego”. Upowców miała wspomagać ludność ukraińska. W samych tylko Ostrówkach śmierć mogło ponieść co najmniej 474 osoby, w tym 145 mężczyzn, 125 kobiet i 204 dzieci. Ks. Stanisławowi Dobrzańskiemu obcięto głowę siekierą, wraz z nim zginęło 80 proc. jego parafian. Uratowały się osoby, które ukrywały się w zabudowaniach, ranne lub udające zabite.

Szacuje się, że w obu miejscowościach zginęło ok. 1050 osób, w większości kobiety i dzieci. Ciała zabitych zostały zakopane przez sprawców i ludność ukraińską na miejscu zbrodni w kilku dołach. Ocalałe osoby przedostawały się po zbrodni do innych nie zniszczonych jeszcze polskich wsi, do Lubomla oraz na lewy brzeg Bugu.

W wyniku ekshumacji w 1992 roku odkryto w Ostrówkach szczątki co najmniej 80 ofiar masakry. Szczątki te wraz z równocześnie wydobytymi szczątkami ofiar z Woli Ostrowieckiej (łącznie co najmniej 324 osób) uroczyście pochowano 30 sierpnia 1992 roku w zbiorowej mogile na dawnym cmentarzu w Ostrówkach. W uroczystościach pogrzebowych wzięło udział około 2000 gości z wicemarszałek Senatu RP Alicją Grześkowiak na czele.

W 2011 roku w wyniku drugiej ekshumacji, na tzw. Trupim Polu, gdzie zabito część ludności Ostrówek, odnaleziono ciała 261 kolejnych ofiar rzezi, w tym około 150 dzieci. Wydobyte szczątki, wraz z równocześnie ekshumowanymi szczątkami ofiar z Woli Ostrowieckiej, 30 sierpnia 2011 roku pochowano uroczyście na cmentarzu w Ostrówkach.

W 2011 roku Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa RP ufundowała w Ostrówkach pomnik, który miał być odsłonięty przez prezydentów Polski i Ukrainy. Do planowanej uroczystości nie doszło.

W 2015 roku podczas kolejnej tury poszukiwań odnaleziono i ekshumowano szczątki co najmniej 30 ofiar. Od 2019 r. polski Instytut Pamięci Narodowej wnioskuje do strony ukraińskiej o wydanie zgody na przeprowadzenie kolejnych prac poszukiwawczych.