75 lat temu Związek Sowiecki zerwał stosunki dyplomatyczne z rządem RP na uchodźstwie

Rząd Władysława Sikorskiego podczas posiedzenia. Fot. http://www.polska1918-89.pl

W nocy z 25 na 26 kwietnia 1943 r., ZSRS zerwał stosunki dyplomatyczne z polskim rządem w Londynie, zarzucając mu w sprawie Katynia antysowiecką kampanię prowadzoną wspólnie z III Rzeszą.

Informację o odkryciu w Katyniu zbiorowych mogił polskich oficerów podało 11 kwietnia 1943 r. radio niemieckie. Dwa dni później w Berlinie w siedzibie Ministerstwa Spraw Zagranicznych odbyła się konferencja prasowa poświęcona grobom odnalezionym przez Niemców. 15 kwietnia 1943 r. Sowieckie Biuro Informacyjne ogłosiło w odpowiedzi, że polscy jeńcy byli zatrudnieni na robotach budowlanych na zachód od Smoleńska i „wpadli w ręce niemieckich katów faszystowskich w lecie 1941 r., po wycofaniu się wojsk radzieckich z rejonu Smoleńska”.

Tego samego dnia rząd polski na uchodźstwie polecił swojemu przedstawicielowi w Szwajcarii zwrócić się do Międzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzyża z prośbą o powołanie komisji do zbadania odkrytych grobów. 17 kwietnia 1943 r. strona polska złożyła w tej sprawie oficjalną notę w Genewie, dowiadując się jednocześnie, iż wcześniej również Niemcy zwrócili się do MKCK o wszczęcie dochodzenia.

Moskwa bardzo ostro zareagowała na propozycję dochodzenia prowadzonego przez MKCK. 19 kwietnia 1943 r. sowiecki dziennik „Prawda” opublikował artykuł zatytułowany „Polscy pomocnicy Hitlera”. Przeczytać w nim można było m.in.:

„Zanim wysechł atrament na piórach niemiecko-faszystowskich pismaków, ohydne wymysły Goebbelsa i spółki na temat rzekomego masowego mordu na polskich oficerach dokonanego przez władze sowieckie w 1940 r. zostały podchwycone nie tylko przez wiernych hitlerowskich służalców, ale co dziwniejsze, przez ministerialne kręgi rządu generała Sikorskiego”.

21 kwietnia 1943 r. Stalin wysłał tajne i jednobrzmiące depesze do prezydenta Roosevelta i premiera Churchilla, w których zarzucał rządowi gen. Sikorskiego prowadzenie w zmowie z Hitlerem wrogiej kampanii przeciwko Związkowi Sowieckiemu. Formalne zerwanie stosunków dyplomatycznych przez Moskwę z polskim rządem na uchodźstwie nastąpiło w nocy z 25 na 26 kwietnia 1943 r.

Ujawnienie zbrodni przez Niemców posłużyło Sowietom za pretekst do zerwania stosunków dyplomatycznych z rządem polskim w Londynie. Był to pierwszy krok sowieckiego dyktatora w kierunku stworzenia własnej marionetkowej ekipy do rządzenia Polską. 5 maja 1943 r. personel ambasady polskiej opuścił Moskwę.

Związek Sowiecki przyznał się do mordu katyńskiego dopiero po 50 latach od jego popełnienia – 13 kwietnia 1990 r. W komunikacie rządowej agencji TASS oficjalnie potwierdzono wówczas, że polscy jeńcy wojenni zostali rozstrzelani wiosną 1940 r. przez NKWD.

Słowo Polskie na podstawie informacji PAP, 26.04.18 r.