Z listów prof. Stefana Kieniewicza do dr Volodymyra Borysa (1978 rok) w sprawie rewolucjonisty Karola Paducha

Jak wyglądały kontakty między polskimi a ukraiński historykami w okresie PRLu? Listy, które pisali do siebie, są jednym z podstawowych źródeł do wiedzy w tym temacie. Otóż, krótki epizod lata 1978 r. Prof. Stefan Kieniewicz (1907-1992), jeden z czołowych polskich historyków, 2 czerwca 1978 r. pisze z Warszawy do swego lwowskiego adresata, doc. Volodymyra Borysa (1914-1985):

Drogi Panie Kolego! Prosze wybaczyć, że jeszcze raz się odwołam do Pańskiej uczynności. Polski Słownik Biograficzny zlecił mi opracowanie życiorysu Karola Paducha, członka Rady Narodowej Centralnej we Lwowie. Wiem dosyć dobrze o tym, co robił w owym roku, ale mało co o jego wcześniejszym życiu, a zupełnie nic o dawnych czasach. Czy nie natrafił Pan na jego ślad w aktach austriackich, chociażby w związku z procesem Goslara? Szczególnie interesowało by mnie, czy go pociągano do śledztwa we Lwowie, już po Wiośnie Ludów. Mogłyby wówczas dochować się w protokołach jakieś personalia, data urodzenia i tp. Nie śmiem Pana prosić o osobną kwerendę, ale czasem można się odwołać do jakiejś posiadanej notatki albo sygnatury…[…].

W ciągu dwóch miesięcy doc. V. Borys, zwłaszcza we Lwowskim Archiwum Obwodowym, odnalazł szereg brakujących informacji. Prof. S. Kieniewicz w liście do doc. V. Borysa od 25.07.1978 r.:

Drogi Panie Kolego! Raz jeszcze dziękuje najserdeczniej za uzupełniające wzmianki o Paduchu, pozwalające określić w przybliżeniu datę jego urodzenia, a także imię ojca. Jak wynika z Pamiętnika Horoszkiewicza, krawiec Paduch w latach 20-tych mieszkał “na przeciw ulicy Kapitulnej”. Stąd można by określić, w której parafii mógł być sporządzony akt chrztu – jeżeli akta takie w ogóle się dochowały? […]

A w liście od 6.09.1978 r. prof. S. Kieniewicz dodaje:

“Bardzo serdecznie dziękuje za oba listy od 4 i 26 sierpnia. Przykro, że się Pan tak napróźno namordował w sprawie aktu narodzenia Paducha. Z Wiednia na jego temat nie uzyskałem żadnej informacji, również kwerenda w USA zdaje się wskazywać, że do Ameryki nie emigrował, bo nie ma tam jego śladu. Mówi się: trudno! I tak dzięki Pańskiej pomocy biogram ten wypadnie całkiem przyzwoicie, w porównaniu do tego, co wiedziano dotąd o tym człowieku […]”.

Z Wikipedii możemy dowiedzieć, się, że Karol Paduch (ur. ok. 1818, zm. po 1850) – inżynier, cukrownik, uczestnik rewolucji lwowskiej w 1848 roku.

Opis ilustracji: skan listu prof. Kieniewicza do jego lwowskiego kolegi dr Borysa. Źródło: Vitaliy Perkun

Vitaliy Perkun, 23 stycznia 2025 r.

Leave a Reply

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *