Odsłonięciem i poświęceniem 27 kwietnia 2017 r. dwujęzycznej tablicy w Pikowie (obwód winnicki) zakończył się wieloletni projekt Związku Polaków Winniczyzny, poświęcony postaci wybitnego Polaka końca XVII – pocz. XIX wieku Jana Potockiego – pisarza, historyka, etnografa, archeologa, geografa, socjologa, wędrownika, publicysty i redaktora.
Po raz pierwszy z historią Pikowa oraz Uładówki, związaną z Janem Potockim, członkowie ZPW zapoznali się podczas ekspedycji etnograficznej w 2011 roku. Wówczas byli mocno zdziwieni, że oprócz zdewastowanego podczas komunizmu kościoła, zbudowanego przez Potockich w 1771 r., nic w Pikowie nie napominało o jego bogatej historii oraz o człowieku, który po edukacji w Francji i Szwajcarii, mieszkał i tworzył w szerokiej przestrzeni literackiej i uczonej Europy, „podróżując przez wieki po licznych podróżach przez różne kraje”.
Ale najbardziej przykrym faktem, o którym dowiedzieli się członkowie ekspedycji, było to, że postać, przed którą chylą czoła naukowcy i historycy wielu krajów świata, nie ma własnego miejsca pochówku.
Właśnie w 2011 roku pojawił się pomysł by uszanować pamięć Jana Potockiego i odrodzić ją z niepamięci na ziemi, na której on się urodził i która przyjęła go na wieczny spoczynek.
Jednym z pierwszych kroków na drodze realizacji tego planu było odsłonięcie w 2015 roku w związku z 200. rocznicą śmierci Jana Potockiego pamiętnego znaku na miejscowym polskim cmentarzu. Podczas złożenia kwiatów w pobliżu tablicy z ukraińskimi napisami na jednym z budynków Pikowa, która za własny koszt zainstalowało przedsiębiorstwo „Winnyciarybgosp” pojawił się kolejny pomysł – zamienić tę tablicę na dwujęzyczną, jako świadectwo wspólnej polsko-ukraińskiej historii. Inicjatorem takiego pomysłu był konsul generalny RP w Winnicy Tomasz Olejniczak.
Otóż, drugim krokiem w realizacji projektu upamiętnienia wybitnego Podolanina Jana Potockiego, było odsłonięcie i poświęcenie 27 kwietnia 2017 roku pamiętnego znaku z okazji 250. rocznicy urodzin Jana Potockiego.
Związek Polaków Winniczyzny nie potrafiłby sfinalizować ten wieloletni projekt bez wsparcia KG RP w Winnicy i osobiście konsula generalnego RP Tomasza Olejniczaka, który włączył się w proces projektowania tablic, uroczystego ich odsłonięcia i generował nowe pomysły na temat dalszego uporządkowania miejsc, związanych z życiem wybitnego Polaka.
Otwarcie i poświęcenie pamiętnych znaków, związanych z Janem Potockim, było dla mieszkańców malowniczego Pikowa wydarzeniami nadzwyczajnymi i niezapomnianymi. Oni aktywnie pomagali w przygotowaniach i przeprowadzeniu uroczystych imprez. Ważnym szczegółem dla nich stał się przyjazd biskupa ordynariusza diecezji kamieniecko-podolskiej Leona Dubrawskiego, który poświęcił obydwa znaki pamięci. Tegoroczną imprezę filmowała ekipa Telewizji Polskiej, zaproszona przez konsula Olejniczaka.
Alicja Ratyńska, prezes Związku Polaków Winniczyzny, zdjęcia: Sergiusz Olijnyk, 30.04.17 r.
Leave a Reply