31 lipca 1944 roku o godzinie 19.00 dowódca Armii Krajowej generał „Bór”(Tadeusz Komorowski) podjął decyzję o rozpoczęciu Powstania w Warszawie. „Po pięciu blisko latach nieprzerwanej i twardej walki prowadzonej w podziemiach konspiracji stajecie dziś otwarcie z bronią w ręku” – napisał dowódca AK.
Wówczas łączniczki Armii Krajowej zaczęły przekazywać rozkaz o rozpoczęciu walki następnego dnia o Godzinie „W” – 17.00.
31 lipca ok. godz. 19.00 z gmachu przy ul. Filtrowej 68, gdzie mieściła się konspiracyjna kwatera sztabu dowódcy Okręgu AK Warszawa-Miasto, płk Chruściel „Monter” przekazał ostateczny rozkaz.
„Alarm – do rąk własnych Komendantom Obwodów […]. Nakazuję »W« dnia 1.8. godzina 17. Adres m.p. Okręgu: Jasna nr 22 m. 20 czynny od godziny »W«. Otrzymanie rozkazu natychmiast kwitować” – rozkazywał komendant Okręgu AK Warszawa-Miasto. Godzinę wybuchu powstania o 17.00 Chruściel uzasadniał tym, że w popołudniowym tłoku na ulicach żołnierzom podziemia łatwiej będzie niepostrzeżenie dotrzeć na miejsca zbiórek.
Informacja
Szacuje się, że w powstaniu warszawskim wzięło udział około 45 tys. powstańców. Dzienny stan sił powstańczych, w związku z tym, szacuje się na około 25-28 tysięcy.
W czasie walk w Warszawie zginęło ok. 18 tysięcy insurgentów. 25 tysięcy odniosło rany. 17 tysięcy powstańców dostało się do niewoli.
Wskutek walk w stolicy zginęło 180 tysięcy cywilnych mieszkańców Warszawy. Od 40 do 60 tysięcy zostało zamordowanych podczas rzezi Woli – największej jednostkowej zbrodni popełnionej podczas niemieckiej okupacji.
Niemcy wysłali do walk z powstańcami około 50 tysięcy żołnierzy. Należeli do nich żołnierze Wehrmachtu, członkowie formacji SS, policji niemieckiej i jednostek kolaborujących.
Straty niemieckie w powstaniu warszawskim szacuje się na 16 tysięcy zabitych i zaginionych oraz 9 tys. rannych.
Sergij Porowczuk, 1 sierpnia 2024 r.
