Mielnica n/D., pałac hr. Borkowskiego. Biblioteka Narodowa/polona
Mielnica (dzisiaj Mielnica Podolska) To miasto w powiecie borszczowskim nad potokiem Wykorukowa i rzeką Dniestr, która oddziela tutaj Galicję od Bessarabii. Mielnica leży w najżyźniejszej części galicyjskiego Podola. Ludności rzymskokatolickiej 394, greckokatolickiej 1510, obydwie parafiie w miejscu. Rzymskokatolicka parafia, należąca do dekanatu jazłowieckiego, erygowana w 1851 roku, systemizowana w 1861 przez Mieczysława Dunina hr. Borkowskiego, właściciela tych dóbr, kościół murowany poświęcony w 1871 roku pw. św. Henryka.
W Okopach położonych niedaleko istnieje kościół zniszczony, niegdyś parafialny, pw. Św. Trójcy, także kaplica prywatna w Dźwiniaczce, w której od czasu do czasu msza święta odprawianą bywa.
Na cmentarzu w Mielnicy znajduje się kaplica publiczna. Par. greckokatolicka należy do dekanatu kudrynieckiego diecezji lwowskiej, obejmuje filię w Chudykowcach, w Mielnicy cerkiew pw. św. Michała, w Chudykowcaoh pod wezwaniem św. Purascewii dziewicy.
W Mielnicy także sąd powiatowy, urząd pocztowy i telegraficzny w miejscu; szkoła etatowa o 2 nauczycielach, w Zaleszczykach, kasa pożyczkowa.
Pod względem przemysłu i handlu było w roku 1881 w Mielnicy kupiec żelazny 1, mydlarz 1, rzeżników 6, drobnych handlarzy 15, handlarzy wieprzami 3, handlarzy zbożem 8, gorzelnia 1, dzierżawców prop. 2, szynkarzy 10, powrożnik 1, krawców 3, handlarzy skórami 5, szewców 7, kuśnierzy 2, handel galant. 1, stolarz 1, aptekarz 1, golarz 1, przedsiębiorstwo transportowe 1, spekulantów pieniężnych 2, kupców towarami mieszanymi 1, kramarzy 12, wekalarz 1.
Wcześniej Mielnica była wsią, dopiero przywilejem króla Stanisława Augusta z dnia 11 stycznia 1767 roku na prośbę ówczesnego właściciela Franciszka Lańckorońskiego, sety rawskiego, została wyniesioną do rzędu miasteczek, obdarzona prawem magdeburskim; w dalszym ciągu tego przywileju ustanawia król targi w niedzielę, jarmarki zaś na: 21 marca, 6 i 20 kwietnia, 4 i 18 maja 1,15 i 20 czerwca, 10 i 24 sierpnia, 7 i 21 września, 5 i 19 października, 2, 6 i 30 listopada, 4 grudnia, a nadto; na środę po Wielkiej Nocy, nazajutrz po św. Jamę Chrzcicielu, po św. Michale, podług kalendarza ruskiego.
Na targi te uczęszcza ludność z poza Dniestru (Bessarabii). Właściciel posiadłości, dworzanin Mieczysław Dunin hr. Borkowski, poseł sejmowy.
Słowo Polskie za: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI, 4 lipca 2024 r.
Leave a Reply