Akcja katolicka w diecezji łuckiej w II Rzeczypospolitej

Młodzież z Akcji Katolickiej i Sokoła w Czyszkach koło LwowaOficjalne otwarcie Biura Diecezjalnego Instytutu Akcji Katolickiej i oficjalne rozpoczęcie pracy w Akcji Katolickiej na terenie diecezji łuckiej nastąpiło dnia 15 lipca 1932 r. Prace Instytutu rozpoczęły się od zorganizowania kursu diecezjalnego celem przygotowania przyszłych pracowników Akcji Katolickiej.

Pierwsza seria kursu diecezjalnego trwała od 25 do 27 sierpnia 1932 r. Program tego kursu podawano już w nr 11 „Ruchu Katolickiego” z 1932 r. Podczas drugiej serii diecezjalnego kursu, która trwała od 29 do 31 sierpnia, program referatów był ten sam co podczas serii pierwszej. W obydwóch seriach kursu wzięli udział delegaci z całego Wołynia w ilości 667 osób.

Migawki z przedwojennego życia Akcji Katolickiej w Łucku

Dnia 4 września 1933 r. Ks. Franciszek Skalski wygłosił w Łucku referat na temat „Życie wychodźstwa polskiego w Ameryce”. A 2 października Alicja Byszewska dyrektorka Związku Młodzieży Polskiej Żeńskiej, miała odczyt z przeźroczami na temat „Życie św. Teresy”. Dnia 30 października 1933 r. wygłoszono dwa odczyty: „Drogi szerzenia się pornografii oraz sposoby jej zwalczania – Ks. dr A. Kukuruziński, wicedyrektor Diecezjalnego Instytutu Akcji Katolickiej (D. I. A. K.)  w Łucku i drugi odczyt p.t.: „Pierwiastki zdrowia i rozkładu w literaturze pięknej” — mecenas A. Rostocki, dyrektor D. I. A. K.  w Łucku. Dnia 27 listopada 1933 r. ks. Woźnicki wygłosił odczyt „Adwent w świetle historii i liturgii”.

Dnia 1 grudnia 1933 r. odbył się jednodniowy kurs dekanalny Akcji Katolickiej w Lubomlu, w którym wzięło udział około 400 osób. Podobny kurs odbył się w grudniu w Kowlu, przy udziale blisko 550 osób i we Włodzimierzu, gdzie udział wzięło około 1000 osób oraz ostatni kurs dekanalny w Dubnie. Program i przebieg tych kursów podawano w numerze styczniowym „Ruchu Katolickiego”.

Dnia 4 grudnia urządzono w Łucku odczyt z przeźroczami „O Matce Boskiej w Lourdes” wygłoszony przez A. Byszewską. Natomiast dnia 18 grudnia zorganizował Instytut odczyt ks. Antoniego Jagłowskiego – Rektora Seminarium Duchownego, na temat: „Co powinniśmy wiedzieć o dziecku sierocie?”.
Prócz wymienionych kursów dekanalnych na Wołyniu i odczytów, które odbywały się w sali Diecezjalnego Instytutu Akcji Katolickiej w Łucku, zostały nadto zorganizowane Parafialne Akcje Katolickie (P.A.K.) w następujących miejscowościach: Dubnie, Łanowcach, Ptyczy, Litowieżu, Białozórce i w Lubomlu.

Została także zorganizowana i uruchomiona Katolicka Czytelnia i Biblioteka w Gmachu Diecezjalnego Instytutu Akcji Katolickiej w Łucku.

Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży

Kuria Biskupia w Łucku wydała zarządzenie, w którym zaznaczyła, że dla należytego prowadzenia oddziałów Katolickich Stowarzyszeń Młodzieży niezbędne jest otwieranie po parafiach świetlic, gdzie zrzeszona młodzież mogłaby zbierać się celem prowadzenia obrad i nauki i gdzie znajdowałaby również godziwą rozrywkę. Wskazane były świetlice osobne dla młodzieży męskiej i osobne dla młodzieży żeńskiej.

Diecezja Łucka i D.I.A.K. w 1937 r.

Koło Polskiej Inteligencji Katolickiej przy Diecezjalnym Instytucie Akcji Katolickiej w Łucku zorganizowało kurs na temat: „Katolicki pogląd na życie społeczne”.
Kurs ten obejmował następujące wykłady:

„Jednostka a społeczeństwo” S. Sołtysika ze słowem wstępnym ks. M. Sokołowskiego na temat: „Katolicki pogląd na człowieka”,
,,Państwo a naród w ideologii katolickiej” – mgr T. Gumiński;
„Znaczenie rodziny w życiu społecznym” – mecenas  A. Rostocki;
„Życie gospodarcze a praca zawodowa” – A. Poznański;
„Zagadnienie kultury w ujęciu katolickim” – ks. prof. dr M. Karpiński;
„Państwo a Kościół” – dr Henryk Dembiński, prof. Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego;
„Pax Christi in regno Christi” – dr Andrzej Niesiołowski.

Akcja Katolicka w diecezji łuckiej działała bardzo prężnie do wybuchu drugiej wojny światowej. Zaangażowane w nią było zarówno duchowieństwo, jak i wierni wszystkich stanów. W diecezji łuckiej pięknie rozwijały się dzieła: Akcja Katolicka, „Caritas”, niosące pomoc m. in. biednym, samotnym, opuszczonym, rodzinom wielodzietnym i osobom mającym problemy natury egzystencjalno-duchowej i moralnej.

Paweł Glugla, 13.02.16 r.

Bibliografia:  „Ruch Katolicki. Organ Akcji Katolickiej w Polsce”, roczniki z lat 1932-1938.

Skip to content