17 lat temu zmarł Stanisław Lem – lwowiak, który przewidział Internet, smartfony oraz Google’a. Część II

Stanisław Lem był prawdopodobnie pierwszym autorem science fiction, który przewidział nadejście ery formatów elektronicznych i czytników e-booków. W 1961 roku w powieści „Powrót z gwiazd” wyobrażał sobie e-booki jako kryształki, na których zapisywano treści odtwarzane na specjalnym urządzeniu, co słusznie może się kojarzyć ze współczesnymi tabletami. „Był nawet podobny do książki, ale o jednej, jedynej stronicy między okładkami. Za dotknięciem pojawiały się na niej kolejne karty tekstu” – pisał.

Lem przewidział Internet. W powieści „Dialogi” z 1957 roku pisał, że wskutek stopniowego zrastania się wszystkich informatycznych maszyn i banków pamięci powstaną kontynentalne, a potem nawet planetarne sieci komputerowe.

W tym samym okresie Lem przewidział także przyszłość, w której ludzie będą mieli natychmiastowy i powszechny dostęp do ogromnej wirtualnej bazy danych, którą nazywał „Biblioteką Trionów”. De facto są to systemy wyszukiwania i gromadzenia danych typu Google czy Wikipedia. Triony funkcjonowały w twórczości Lema jak współczesne pendrive’y, które połączone falami radiowymi tworzyły bazę wiedzy („Obłok Magellana”, 1955 rok).

Także w „Obłoku Magellana” Lem określił prototyp współczesnego smartphone’a. Zdaniem pisarza miał to być „mały przenośny telewizor z natychmiastowym dostępem do danych z Biblioteki Trionów”.

Will Wright, wynalazca gry „The Sims” często wymieniał twórczość Lema jako główną inspirację do jej stworzenia. Wright fascynował się „Cyberiadą”, która opowiada o przygodach robotycznych konstruktorów Trurla i Klapaucjusza. Trurl w ramach prezentu konstruuje mu żywy mikroświat wielkości pudełka, symulowaną cywilizację, którą upadły dyktator mógłby rządzić. To właśnie ten pomysł zamknięty w szkatułce miał zainspirować Wrighta do zaprojektowania gry, w której gracz może stworzyć własny świat.

Są pomysły, że Edward X. Cohen inspirował się dziełami Lema podczas tworzenia „Futuramy”. Także Lemowi przypisują pierwsze wizje rzeczywistości wirtualnej w postaci „Matrix’a” oraz biotechnologii.

Część I

Słowo Polskie, fot. pananimacja.pl, 30 marca 2025 r.

Leave a Reply

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *