W Połtawie powstał pierwszy na dużą skalę pomnik ukraińskiego hetmana, którego Rosyjska Cerkiew Prawosławna obłożyła klątwą za próbę zawarcia porozumienia z Rzeczpospolitą i Szwedami.
W ceremonii ponad 7-metrowego pomnika wzięli udział prezydent Ukrainy Petro Poroszenko, patriarcha cerkwi prawosławnej kijowskiego patriarchatu Filaret, minister rolnictwa Taras Kutowyj i inni.
Pomnik Iwana Mazepy był gotowy jeszcze w 2009 roku, lecz ówczesna Połtawska Rada Miasta zakazała prace budowlane w miejscu, gdzie on miał stanąć. Następny mer Oleksander Mamaj też sprzeciwiał się upamiętnieniu Mazepy w Połtawie. Do rozmów o odsłonięciu pomnika wrócono już po Rewolucji Godności.
Po raz pierwszy przywieziony z Kijowa pomnik przedstawiono mieszkańcom Połtawy w październiku 2015 roku. Arcybiskup Fedir UPC KP odsłużył mszę w intencji hetmana, w której wziął także udział potomek Iwana Mazepy – Igor Mazepa. Pozwolenie na odsłonięcie pomnika Rada Miasta Połtawy wydała 25 bieżącego roku.
Pomnik Mazepy stanął na Placu Sobornym niedaleko Soboru Uspieńskiego, ufundowanego przez kozackiego hetmana.
W życiorysie Iwana Mazepy można odnaleźć wiele ciekawostek, związanych z losami Rzeczypospolitej. Iwan Koledyński herbu Kołodyn (prawdziwe nazwisko Mazepy) urodził się w 1639 roku w Mazepyńcach (woj. kijowskie, I RP). W Warszawie studiował w kolegium jezuickim, pełnił służbę pokojowego polskiego króla Jana Kazimierza. Walczył po stronie Rosji w wojnie z Turkami. W 1705 roku zaczął prowadzić rozmowy z Polakami i Szwedami w obliczu planów Piotra I zlikwidować Hetmanat. W 1708 roku Iwan Mazepa zawarł z królem Stanisławem Leszczyńskim umowę, której gwarantem występował szwedzki król Karol XII Gustaw. Kiedy Rosjanie dowiedzieli się o polsko-rusińsko-szwedzkim porozumieniu, wojska Piotra I pod wodzą Mienszykowa splądrowały Baturyn, stolicę Hetmanatu i zabili jego mieszkańców. Rosyjska Cerkiew Prawosławna nałożyła na hetmana klątwę, którą nie odwołała do dziś. Kozacy po stronie Szwedów dzielnie walczyli z Moskalami pod Połtawą. Po klęsce Mazepa schronił się w Imperium Osmańskim. Zmarł w Benderach w 1709 roku.
Słowo Polskie, 08.05.16 r.
