W dniu 19 czerwca 2024 r. odbyło się spotkanie Mera Podhajców Ihora Mereny z kierownictwem rady miejskiej z pełniącym obowiązki Konsula Generalnego Rzeczypospolitej Polskiej w Łucku Krzysztofem Wasilewskim oraz wicekonsulem Mateuszem Marszałkiem. Wizyta obejmowała podpisanie umowy na realizację projektu w Podhajcach, który jest finansowany przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej w ramach polskiej współpracy na rzecz rozwoju.
Projekt zakłada montaż oświetlenia ulicznego w centrum miasta oraz plac zabaw dla dzieci. Ma być zrealizowany do końca tego roku. Polscy dyplomaci zwiedzili także historyczne centrum miasta. Ponadto strony rozmawiały o restauracji kościoła Świętej Trójcy w Podhajcach. Spotkanie było owocne w omówienie szczegółów projekty, a strony wyraziły nadzieję na pomyślną realizację planów na przyszłość.
Po agresji ZSRR na Polskę 18 września 1939 Podhajce zostały okupowane przez Armię Czerwoną. Po przeprowadzonych 22 października 1939 pseudowyborach do Zgromadzenia Ludowego Zachodniej Ukrainy miasto zostało anektowane przez ZSRR. Rozpoczął się policyjny terror NKWD. W lutym i kwietniu 1940 NKWD przeprowadziło deportacje do Kazachstanu i na Syberię. Objęły one przede wszystkim rodziny inteligenckie.
Po ataku Niemiec na ZSRR 3 lipca 1941 do Podhajec wkroczył wojska niemieckie. W 1942 roku Niemcy zwieźli z terenu powiatu do Podhajec wszystkie osoby narodowości żydowskiej i utworzyli getto. Pod koniec 1942 ponad 1000 Żydów wywieziono do niemieckiego obozu zagłady w Bełżcu. Eksterminacja Żydów wraz z likwidacją getta nastąpiła w 1943. Zamordowano ponad 2000 osób, tylko nielicznym udało się przeżyć. Część z nich została uratowana przez polskie i ukraińskie rodziny.
W czasie wycofywania się Niemców, od jesieni 1943, nasiliły się napady nacjonalistów ukraińskich na Polaków. W Podhajcach wówczas schroniło się około 10 – 12 tys. polskich uciekinierów z okolicznych wiosek. Same miasto nie zostało zaatakowane przez UPA. 25 marca 1944 Podhajce ponownie zostały okupowane przez Armię Czerwoną. W dawnym budynku sądu powiatowego w Podhajcach urządzono siedzibę NKWD. Po zakończeniu wojny rozpoczęła się ekspatriacja ludności polskiej z Podhajec, która osiedliła się przede wszystkim w: Trzebnicy, Bolkowie, Oławie, Wrocławiu, Miłonowie, Otyniu, Zielonej Górze i Szczecinie.
Sergij Porowczuk za: Konsulat Generalny RP w Łucku, 29 czerwca 2024 r.
Leave a Reply