W ramach obchodów Dni Europy 18 maja w Winnicy został przedstawiony publiczności przedruk (w języku polskim oraz ukraińskim) Ordynacji Winnickiej z 1790 r. – dokumentu, który potwierdzał prawo miasta i jego mieszkańców do samorządności.
Ordynacja owa została uchwalona w czasie, kiedy I Rzeczpospolita chyliła się ku upadkowi. Według nowej „konstytucji” winniczanie żyli w okresie 1790-1796, kiedy po okupacji Podola przez Rosję wprowadzono rosyjskie normy ustawodawcze.
Tekst Ordynacji, na podstawie którego przygotowano publikację, przechowuje się w Państwowym Archiwum Historycznym w Kijowie. Jest on kopią oryginału, sporządzonego przez polskiego inżyniera Walerego Świderskiego z Winnicy, który bronił interesów miejscowych Polaków w miejskiej Dumie. Po porażce idei utworzenia niepodległego państwa ukraińskiego w latach 1917-1921 Świderski wyjechał do Polski i zabrał ze sobą część swoich archiwów. Te zbiory trafiły w końcu do biblioteki Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie zostały skopiowane dla potrzeb winnickiej wspólnoty przez Jurija Leguna. Na język ukraiński tekst został przetłumaczony przez Walerego Franczuka i wydany przez „Centrum Historii Winnicy”.
Fragment Ordynacji, potwierdzający prawo miasta Winnicy do herbu:
Ponieważ iuż dekretem sądu naszego, roku tysiąc siedemset osiemdziesiąt siódmego dnia jedenastego miesiąca stycznia zapadłym na mocy przywileju najjaśniejszego Władysława IV tysiąc sześćset czterdziestego roku, miasta temu Winnicy herbu używanie jest dozwolone.
Przeto, aby odtąd miasto Winnica, jako ukrainne, szabel dwie i wędę za herb miało i przez pieczęć przyzwoitą, wydrążoną, wszelkie swoje czynności urzędowne, wypisy z ksiąg, dekreta i inne wszelkie tranzakcje, potrzebujące upoważnienia tąż pieczęcią herbu swego zatwierdzało; która to pieczęć aby przy pisarzu miejskim zostawała, mieć chcemy.
Redakcja, 20 maja 2019 r.
Leave a Reply