Wśród znalezisk moneta austriacka z 1773 r., która pomogła ustalić datę zakończenia pochówków w katedrze. Według badaczy zbiega się to z inną datą – 1784 rokiem, kiedy cesarz Józef II wydał rozkaz likwidacji wszystkich cmentarzy przy świątyni i zamknięcia krypt.
Również archeolodzy natrafili na jedwabne tapety, krzyż i kilka medalionów. Jeden z nich na awersie ma wizerunek Eucharystii, a na rewersie obraz Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny i został przywieziony z pielgrzymki do Rzymu, o czym ma odpowiedni napis.
Głównym zadaniem wyprawy ratownictwa archeologicznego prowadzonego przez Natalię Wojcieszczuk jest poznanie świątyni i tajemnic, które zachowuje. Prace przewidują badanie stanu fundamentów, terenu dookoła świątyni i krypt na dole.
Opracowanie projektu renowacji świątyni zainicjowała Rada Miasta Komarno, współfinansowany jest przez Wydział Architektury i Rozwoju Urbanistyki lwowskiej obwodowej Administracji Państwowej w ramach programu „Ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego obwodu lwowskiego przewidziane na lata 2018 – 2020”.
Wielu badaczy uważa, że swoją historię Komarno prowadzi od XII – XIII wieku, kiedy te ziemie były częścią księstwa zwienigrodzkiego. W 1473 roku Komarno otrzymało prawo magdeburskie, a następnie status miasta.
Cerkiew pw. Narodzenia NMP wybudowana została w latach 1656-1658na miejscu starego drewnianego kościoła. Jest doskonałym przykładem architektury fazy przejściowej – od renesansu do baroku. Świątynia była kilkakrotnie gruntownie remontowana. Ostatni raz-w latach 30. XX w.: odnowiono elewacje i dzwonnicę, pokrycie podłogi zamienione na płytki ceramiczne.
Według archeologów już dziś wiadomo, że do końca XVIII w. w świątyni pogrzebano przedstawicieli miejscowej elity. Naukowcy trafili na liczne pochówki w siedmiu kryptach katedry, z których cztery zostały odkryte i zbadane w XX wieku, a trzy pozostały niezbadane do tej pory.
Lidia Baranowska za: kmc.media, 22 października 2020 r.
