18 grudnia 1804 roku w Hubniku nad Bohem (obecnie na terenie obwodu winnickiego) urodził się Aleksander Jełowicki – polski pisarz, poeta, tłumacz i wydawca, uczestnik powstania listopadowego, działacz społeczny, wydawca m.in. dzieł Adama Mickiewicza, przełożony Polskiej Misji Katolickiej w Paryżu, zakonnik. W roku 2024 obchodzimy 220. rocznicę jego urodzin.
Gimnazjum w Winnicy słynny Podolanin ukończył w roku 1820, a jesienią następnego roku wstąpił na Wydział Filozoficzny Akademii Krakowskiej. W roku 1824 Jełowicki przeniósł się do Warszawy i na Królewskim Uniwersytecie Warszawskim uzyskał w 1825 r. stopień magistra nauk filozoficznych.
Pod koniec 1825 r. wrócił do Hubnika, gdzie zajmował się gospodarką i tłumaczeniem książek, pomagał chorującym na cholerę.
W powstaniu listopadowym, wraz z ojcem i braćmi, walczył przeciwko Rosjanom w bitwach pod Daszowem, Tywrowem, Obodnem i Majdanem w stopniu podporucznika. Pełnił też obowiązki adiutanta – sekretarza gen. Benedykta Kołyszki, w imieniu generała przemawiał oraz odbierał przysięgę na wierność Ojczyźnie, której tekst sam ułożył.
Wziął udział w obronie Warszawy, jako kanonier artylerii gwardii. 4 października 1831 otrzymał złoty krzyż Virtuti Militari nr 3706, z którego zrezygnował na rzecz powstańców podolskich.
W 1832 r. wyemigrował do Francji. W Paryżu wziął czynny udział w pracach różnych stowarzyszeń, m.in. Towarzystwa Litewskiego i Ziem Ruskich, Towarzystwa Literackiego, wydał wiele dzieł J. Słowackiego, Z. Krasińskiego, J. U. Niemcewicza, W. Pola, M. Czajkowskiego, I. Krasickiego i in.
W Paryżu przebywał stale wśród poetów, muzyków, aktorów, malarzy i wielu znanych ludzi. M.in. ustalał program i dobierał aktorów w Operze Włoskiej.
W końcu 1838 wstąpił do seminarium św. Stanisława Kostki w Paryżu, święcenia kapłańskie otrzymał w Wersalu 18 grudnia 1841 r., z rąk biskupa Blanquart de Bailleul. Jesienią 1842 r., z polecenia arcybiskupa poznańskiego M. Dunina, składał papieżowi sprawozdania o stanie Kościoła w kraju. Wykonał szereg tłumaczeń dzieł religijnych.
Po upadku powstania styczniowego Aleksander Jełowicki uznał je za narodową i religijną klęskę. Po powstaniu działał przeważnie na polu wyznaniowym i filantropijnym, ale w rocznice narodowe nadal głosił i publikował kazania.
Opis Ilustracji: Aleksander Jełowicki (pierwszy z lewej) razem z ojcem i braćmi w młodym wieku.
Leave a Reply