10 kwietnia o godzinie 9:41 czasu ukraińskiego, równo sześć lat po katastrofie prezydenckiego samolotu w Smoleńsku rozpoczęły się w Winnicy obchody rocznicy tego tragicznego wydarzenia, 76. rocznicy ludobójstwa Polaków w Katyniu, Charkowie, Bykowni i innych miejscowościach w ZSRR, 80. rocznicy deportacji Polaków z obwodu winnickiego do Kazachstanu oraz 80. rocznicy likwidacji przez komunistyczne władze polskiego cmentarza w Winnicy.
W intencji wszystkich Polaków, którzy ucierpieli wskutek zbrodniczej polityki Moskwy w latach 1936-1940 oraz śp. pasażerów prezydenckiego Tupolewa w kościele kapucynów odprawiono mszę świętą. W Liturgii wzięło udział czterech przedstawicieli polskiej placówki dyplomatycznej w Winnicy z konsulem Przemysławem Szymańskim na czele, prezesi i członkowie organizacji polskich oraz inni mieszkańcy stolicy Podola.
Mszę świętą celebrował ojciec Marek Lisowski OFM Cap. Na samym początku Kapucyn wspomniał o głównych intencjach polskiej Mszy niedzielnej, związanych z tragedią Polaków w Smoleńsku, Katyniu i deportowanych rodakach z obwodu winnickiego. Następnie słowo zabrał konsul Szymański, który w bardzo wzruszający sposób przypomniał o gehennie, którą musieli przejść nasi rodacy podczas przymusowych wywózek na nieludzką ziemię. – Częściej wspominamy te późniejsze deportacje, które dotknęły nasz naród w latach 40. Ale przecież rozpoczęły się one znacznie wcześniej – w latach 30. tutaj – na Podolu i Wschodnim Wołyniu, kiedy tysiące polskich rodzin zostały siłą wywiezione ze swoich rodzinnych domów – mówił dyplomata.
Ołtarz kościoła kapucynów udekorowano białymi i czerwonymi zniczami. Pod amboną umieszczono zdjęcia wszystkich 96. pasażerów tragicznego w skutkach lotu łącznie ze zdjęciami Pary Prezydenckiej – Lecha i Marii Kaczyńskich.
W homilii o. Marek znowu wspomniał o smutnych rocznicach, które przypadły na początek kwietnia 2016 roku. Wspominał o tragedii całych wsi i rejonów w obwodzie winnickim, mieszkańcy, których wyłącznie za polskie pochodzenie, musieli opuścić swoje domostwa i wyjechać na „nieludzką ziemię”; głębokim bólu, który odczuł cały polski naród, kiedy dowiedział się o nagłej śmierci swojej ścisłej elity oraz o Polakach – oficerach WP, urzędnikach, policjantach i duchowieństwie, którzy zostali bestialsko zamordowani przez sowieckie organy bezpieki.
Po mszy liczna rzesza wiernych na czele z konsulem Szymańskim wzięła udział w złożeniu kwiatów i zapaleniu zniczy pod pomnikiem Jana Pawła II przy ulicy Sobornej, położonej czterysta metrów dalej tablicy Józefa Piłsudskiego oraz przy starej kapliczce cmentarnej w miejskim parku, znaczną część którego zajmuje zniszczony polski cmentarz.
– Mało kto z nas tu obecnych może sobie wyobrazić, że wszędzie po tymi chodnikami i trawą w tak zwanym „parku rozrywki” leżą ciała naszych rodaków, Polaków z Winnicy i okolic, których jeszcze w latach 30. ubiegłego wieku chowano tutaj na pięknej i zabytkowej nekropolii. Dzisiaj o nie przypominają tylko porozrzucane kości i dziury w ziemi przez które widać groby z krzyżami na pokrywach. Ojczyzna – to ziemia i groby. Nie pozwólmy by pamięć o tych odległych wydarzeniach – 80 lat wstecz oraz tych, które miały miejsce zaledwie sześć lat temu zginęła – mówił prezes Stowarzyszenia „Kresowiacy” Jerzy Wójcicki.
Słowo pożegnalne i dziękczynne do Polaków z Winnicy, którzy przybyli pod tablice na starej kapliczce w miejskim parku wygłosił konsul Przemysław Szymański. Na zakończenie wszyscy jednogłośnie wykonali pieśń patriotyczną „Rota”, napisaną przez Marię Konopnicką.
Fragment Modlitwy Wiernych z dnia 10 kwietnia, wygłoszonej podczas polskiej mszy w kościele Matki Bożej Anielskiej
– Szczególnie dziś wspominamy ludobójstwo Polaków w Katyniu i bykowniańskim lesie, tych co zginęli w katastrofie smoleńskiej oraz wszystkie ofiary poniesione za Wolność. Tobie polecamy wszystkich, którzy życie swoje oddają Ojczyźnie i aktywnością sprawiedliwie służą bliźnim. Módlmy się także za rodziny ofiar tragedii smoleńskiej, którzy do dziś opłakują śmierć swoich najbliższych, aby w swoim cierpieniu czerpali siłę z wiary. Ciebie prosimy…
– W 80. rocznicę wywózki 10 tysięcy naszych rodaków z obwodu winnickiego do Kazachstanu módlmy się za ofiary stalinizmu, za deportowanych i zmarłych na „nieludzkiej ziemi”. Ciebie prosimy…
– 80 lat temu komunistyczne władze Winnicy zarządziły zrównanie z ziemią rzymskokatolickiego cmentarza w naszym mieście i przekształcenie go w park rozrywki. Módlmy się za oprawców, by otworzyli się na przemieniającą moc i odmienili swoje życie. Ciebie prosimy…
Słowo Polskie, K.B., zdjęcia Sergiusz Olijnyk, 10.04.16 r.
