22 kwietnia 1920 roku w Warszawie został podpisany sojusz wojskowo-polityczny między Rzeczpospolitą Polską a Ukraińską Republiką Ludową. Do dzisiaj często wypominają na Ukrainie Petlurze ten sojusz, klasyfikując zachowanie ówczesnego ukraińskiego przywódcy jako „zdradę” w postaci zgody na przejęcie przez Polskę kontroli nad Galicją Wschodnią oraz większą częścią Wołynia za cenę udzielenia przez Polskę pomocy militarnej w celu ratowania niepodległości państwa ukraińskiego.
Prawdopodobnie krytycy Petlury nie uświadamiali i nie uświadamiają do dzisiaj, że innego rozwiązania dla przetrwania Ukrainy jako niepodległego bytu wówczas po prostu już nie było. Lecz historia, jak wiadomo, ma zdolność do powtórzeń. I dzień dzisiejszy jak w soczewce odzwierciedla także i ten okres historyczny. Z tą różnicą, że wówczas była po stronie ukraińskiej większa zdolność do polityki pragmatycznej.
Ważna lekcja tych wydarzeń polega także na istocie tworzenie sojuszy z państwami ościennymi, ponieważ to jest warunkiem pokoju i rozwoju własnego.
Przypominam poprzednie lata jubileuszowe tego wydarzenia, kiedy się skupiano nad innymi wątkami, jak chociażby tymi słowy, które rzekomo padły tuż po podpisaniu umowy: bez niepodległej Ukrainy nie ma niepodległej Polski. Bieg historii wprowadza korektę akcentów. W świetle toczących się aktualnie zabiegów dyplomatycznych to myślenie pragmatyczne Symona Petlury bardzo mi się nasuwa na myśl. I gdyby wyróżnić mógł najistotniejszy czyn w jego karierze politycznej, to bez wątpienia ten ruch polityczny z bardzo niełatwą decyzją terytorialna zdefiniował bym w kategorii wyższej rangi działania politycznego w warunkach przetrwania. Dla tego odnosze dzisiaj wrażenie, że my jesteśmy za słabi w analizie historii własnej, która nas uczy temu, że niczego nie uczy.
Vitaliy Perkun, 22 kwietnia 2025 r,
Opis zdjęcia: Członkowie polskiej (SRH Marienburg, Pomorze) i ukraińskiej (Kamieniec Podolski) grup rekonstrukcyjnych na obchodach 95. rocznicy polsko-ukraińskiego Sojuszu 1920 roku w Winnicy na Podolu, 2015
Leave a Reply