Dzień Obrońcy Ojczyzny jest obchodzony na Ukrainie 14 października. W stolicy Podola on minął pod znakiem Ukraińskiej Republiki Ludowej (1917-1921). W obecności metropolity Ukraińskiej Cerkwi Grekokatolickiej Swiatosława Szewczuka na budynku przy ulicy Sobornej odsłonięto tablicę upamiętniającą pobyt w 1919 roku w Winnicy Naczelnej Komendy Ukraińskiej Halickiej Armii (po ucieczce Strzelców Siczowych przez Zbrucz na Zadnieprzańską Ukrainę) oraz zaprezentowano publiczności wierną replikę pancernika Austin, który znajdował się w podporządkowaniu Żelaznej Dywizji URL w latach 1919-1920.
W odsłonięciu tablicy wziął udział burmistrz miasta Winnicy Sergij Morgunow, zastępca przewodniczącego Administracji Obwodowej Andrij Gyżko, wspomniany wyżej patriarcha UCG, historycy, duchowieństwo i społecznicy.
– Młoda Ukraińska Republika Ludowa w czasie pierwszej fazy swojej walki o niepodległość okazała się w tak zwanym czworokącie śmierci. Z jednej strony – białogwardziści, z drugiej bolszewicy, z trzeciej – tyfus, a z czwartej – Polacy, który w tym czasie byli wrogami haliczan – mówił burmistrz Winnicy po odsłonięciu tablicy.
Pod koniec 1919 roku znaczna część żołnierzy Ukraińskiej Halickiej Armii, zwanych w Winnicy „Austrijakami”, zginęła od tyfusu, inna część przeszła na stronę bolszewików (Sowiecka Ukraińska Halicka Armia), inna część – walczyła po stronie Petlury i Polaków z bolszewikami. Upamiętnienie UHA w Winnicy miało na celu odsłonięcie mało znanych stron historii Ukrainy, które „w latach komunizmu były przemilczane lub utajnione”, jak to ujął burmistrz Morgunow.
JE arcybiskup Szewczuk skupił się na chrześcijańskich korzeniach i walce z bolszewizmem, która była głównym celem żołnierzy Ukraińskiej Republiki Ludowej, przy okazji witając obecnych ze świętem Obrońcy Ojczyzny. Przewodniczący UCG wspomniał o roli Winnicy, jako kilkakrotnej stolicy Ukraińskiej Republiki Ludowej w latach 1917-1921.
Kolejna część uroczystości w ramach Festiwalu „Winnica – stolica Ukraińskiej Republiki Ludowej” odbyła się na Majdanie Niepodległości. Zbudowany na ramie GAZ-51 (sowieckiej ciężarówki, zbudowanej w oparciu o konstrukcje brytyjskiego Austina) pancernik „Petlura”, biorący udział w walkach URL z bolszewikami i białogwardzistami wywołał prawdziwą furorę wśród mieszkańców i gości miasta, którzy licznie przybyli by zrobić sobie zdjęcie obok legendarnego pancernika. „Petlurę” wyposażono w dwa cekaemy Maksim, dwie ruchome wieżyczki oraz 5-milimetrowy pancerz. Winnicki pancernik będzie stałą częścią przyszłych uroczystości, poświęconych 100-leciu Ukraińskiej Rewolucji, które będzie obchodzone na Ukrainie w 2017 roku.
Organizatorzy Festiwalu „Winnica – stolica URL”: Winnicka Rada Miasta oraz Winnickie Stowarzyszenie Historyczne.
Słowo Polskie, 14.10.16 r.
