Witalij Matwijczuk, oficer 26 Brygady Artyleryjskiej z siedzibą w Berdyczowie opowiada o tym jak odbywało się spotkanie Sztabów polskiego i ukraińskiego w dniu 5 maja 1920 roku. Było to w przededniu zakończenia Wyprawy Kijowskiej. Fot. WM
Uroczystość ta była odkładana w czasie od 2020 roku. Związane to było wpierw z pandemią koronawirusa. Potem zaczęła się pełnoskalowa inwazja rosyjska. 15 lipca 2023 roku tablica z napisem przypominającym o historycznym sojuszu polsko-ukraińskim została odsłonięta w obecności Ambasadora RP na Ukrainie Bartosza Cichockiego, mera miasta Berdyczów Serhija Orluka oraz innych honorowych gości.
Do spotkania Marszałka Piłsudskiego z Petlurą doszło 5 maja 1920 roku. W czasie narady polskiego sztabu na dworcu kolejowym w Berdyczowie Józef Piłsudski podkreślił, że pragnie pomóc Ukraińcom w ich walce z moskiewskimi najeźdźcami.
„Zwracam się do miejscowych Polaków, żeby mnie zrozumieli i pomogli. To jest w ich interesie, nie zajmować się sabotażem, a razem z Ukraińcami tworzyć państwo. Granic z 1772 roku odnawiać nie będę, jak kiedyś pragnąłem. Polska nie potrzebuje tych ziem. Innego wyjścia nie ma, jak stworzyć samodzielną Ukrainę” – wówczas powiedział.
Uroczyste spotkanie Marszałka Józefa Piłsudskiego na peronie dworca kolejowego w Berdyczowie, 5 maja 1920 r. / berdychiv.in.ua
Do odsłonięcia tablicy oprócz polskiego MSZ przyczynili się także miejscowi Polacy, między innymi prezes Polskiego Radia Berdyczów Jerzy Sokalski. W lutym 2020 roku jako deputowany do Rady Miasta Berdyczów wniósł on propozycję umieszczenia takiej tablicy n sesji Rady Miejskiej. Inicjatywa została wsparta przez Konsulat Generalny RP w Winnicy.
„Razem z Konsulem Damianem Ciarcińskim uzgodniliśmy tekst w języku polskim i ukraińskim, odnaleśliśmy materiały archiwalne i zdjęcia, potwierdzające fakt historycznej wizyty do Berdyczowa 5 maja 1920 r Marszyłka Józefa Piłsudskiego oraz Atamana Symona Petlury. Tablica miała być odsłonięta jeszcze w 2020 r, w 100-letnią rocznicę wizyty liderów Polski i Ukrainy, ale na przeszkodzie stanęly wpierw koronawirus, a potem i inwazja rosyjska” – skomentował wydarzenie Jerzy Sokalski.
Redakcja, fot. WM, 15 lipca 2023 r.
