Kwaśniewski Zygmunt, syn Karola, urodził się 30 marca 1877 r. w miejscowości Taraszcza kijowskiej guberni w mieszczańskiej rodzinie.
Ukończył gimnazjum w Niemirowie niedaleko Winnicy. Będąc studentem kierunku medycznego Kijowskiego Uniwersytetu św. Włodzimierza, w latach 1898-1900 brał udział w działalności ośrodka partii socjalistów-rewolucjonistów. W 1901 r. za działalność polityczną został skreślony z listy studentów trzeciego roku uniwersytetu.
Znalazł pracę, jako jako nauczyciel domowy dzieci bogatych właścicieli ziemskich i posiadaczy cukrowni Mańkowskich w majątku Saginka pow. jampolskiego na Podolu.
Po ukończeniu żytomierskiego rzymskokatolickiego seminarium duchownego w 1909 r. otrzymał święcenia kapłańskie. Posługę duszpasterską pełnił w parafiach Płoskirowa, Kijowa, Bracławia. W czerwcu 1920 r. wraz z wycofującym się wojskiem polskim udał się do Polski. W czasie wojny radziecko-polskiej odbył podróż do Wiednia i Wenecji. Po powrocie na Ukrainę jesienią 1920 r., został proboszczem parafii płoskirowskiej.
Przebywał w areszcie i pod śledztwem w latach 1920, 1923, 1924 oraz 1926 w sprawie podejrzenia w szpiegostwie na rzecz Polski. Po kolejnym pozbawieniu wolności od 11 kwietnia do 3 października 1927 r. w więzieniu GPU zgodził się na rolę inicjatora podpisania tzw. „deklaracji kleru rzymskokatolickiego Podola” o lojalności w stosunku do władzy radzieckiej, wiążącej w czasie z 10. rocznicą rewolucji październikowej.
2 marca 1930 r. został aresztowany i 27 czerwca 1930 r. skazany w grupowej „Sprawie polskiej organizacji kontrrewolucyjnej i szpiegowskiej na Ukrainie Prawobrzeżnej” na podstawie art. 54-4 i 54-10 KK Ukraińskiej SRR na 5 lat pozbawienia wolności (z zawieszeniem) z trzyletnim okresem próbnym. Z powodu zakazu zamieszkania na Ukrainie, przeniósł się do Rostowa nad Donem, gdzie kontynuował posługę duszpasterską.
21 października 1931 r. na mocy decyzji decyzją władz ukraińskiej SRR jego sprawę umorzono. Z pozwolenia władz trzy razy do roku przyjeżdżał do Płoskirowa w celu pełnienia posługi dla miejscowych katolików. 31 grudnia 1936 roku przybył na stałe do Kijowa, posługiwał w parafiach św. Aleksandra i św. Mikołaja, które zostały bez kapłanów.
Został aresztowany 3 czerwca 1937 r. i oskarżony o organizację polskiego podziemia nacjonalistycznego na Prawobrzeżnej Ukrainie i w Kijowie, o działalność szpiegowską na rzecz „obcego konsulatu” o „nielegalnego przedstawiciela Watykanu” – bp. Neveu. Został zamordowany 25 września tego samego roku w kijowskim więzieniu wewnętrznym na podstawie decyzji nadzwyczajnego posiedzenia przy NKWD ZSRS z dn. 22 września 1937 r. Pochowany w lesie bykowniańskim pod Kijowem.
Zygmunt Kwaśniewski został rehabilitowany 31 marca 1989 r. jako osoba, objęta art. 1 Dekretu Rady Najwyższej ZSRR z dn. 16 stycznia 1989 r. „O dodatkowych działaniach w sprawie odnowienia sprawiedliwości co do ofiar represji, mających miejsce w okresie lat 30-40 i początku lat 50”.
Irena Rudnicka na podstawie materiałów WUCzK-GPU-NKWD-KGB, 25 czerwca 2019 r.
Leave a Reply