Ruiny zamku w Starum Siole. Stan obecny. Fot. Wikipedia
Ruiny starożytnego zamku w Starym Siole (obwód lwowski), który jest zabytkiem architektury z XVII wieku o znaczeniu krajowym w 2010 roku Lwowska Administracja Obwodowa przekazała w ramach koncesji firmie prywatnej. Umowa koncesyjna przewidywała przekazanie zamku do użytku na „potrzeby publiczne i kulturalne”.
Warunkiem koncesji ze strony państwowej było wyprowadzenie zabytku ze stanu ruiny, przeprowadzenie częściowej renowacji i remontu obiektu.
Pierwszy drewniany zamek w tym miejscu wzniósł tu Jan z Garbowa herbu Sulima. Pod koniec XVI wieku Ostrogski zbudował tu pierwszy zamek murowany. Kilkadziesiąt lat później Dominik Zasławski przekształcił go we wspaniałą rezydencję obronną. Zamek nie został zdobyty przez powstańców Bohdana Chmielnickiego ani przez Turków w 1672 roku po zdobyciu przez tych Kamieńca Podolskiego.
Na początku XVIII wieku obiekt został odrestaurowany przez Adama Mikołaja Sieniawskiego. Potoccy stali się jego właścicielami w 1809 roku. Na początku XIX wieku Potoccy część pałacu przekształcili na fabrykę piwa. Prawdopodobnie to oraz otwarcie w pobliżu pałacu linii kolejowej doprowadziło do rujnacji budynku.
Forteca ma kształt obszernego pięcioboku z pięcioma wysuniętym basztami ze strzelnicami i szóstą basztą bramną w połowie kurtyny południowej. Na terenie dziedzińca znajdowała się w części południowej wielokątna kaplica z prezbiterium i długi dwupiętrowy pałac wzdłuż muru od strony wschodniej. Mury i baszty były zwieńczone attyką. W XVIII wieku przebito nową bramę w murze od strony północno-zachodniej. Napis na baszcie przy pałacu WDXOYZWSŁS oznacza Władysław Dominik książę Ostrogski i Zasławski wojewoda sandomierski łucki starosta.
Zamek w Starym Siole na początku XX wieku. Fot. ruinyzamku.pl
Koncesja, którą w 2010 roku otrzymała firma prywatna miała trwać przez 49 lat. Koncesjonariusz obiecał wyprowadzić zamek z ruiny do 2015 roku, po czym planował otworzyć centrum edukacyjno-artystyczne z pracowniami artystyczno-twórczymi i zapleczem gastronomicznym.
Ale już w 2013 roku państwo zerwało umowę o przekazaniu zamku w Starym Siole pod zarząd długoterminowy, ponieważ nic z obiecanego nawet nie rozpoczęto.
Po 12 latach, pod koniec 2022 roku, podczas oględzin zamku odkryto znaczne zniszczenia zamku. Kontrola wykazała również, że budynek znajduje się w stanie awaryjnym.
„Prokurator ustalił, że koncesjonariusz nie zawarł umowy zabezpieczenia, umowy dzierżawy gruntu, umowy ubezpieczenia koncesji, a co za tym idzie, płatności koncesyjne nie zostały uiszczone, ponieważ obiekt nie został oddany do użytku” – czytamy w protokole lwowskiej prokuratury obwodowej.
Dlatego sąd przychylił się do argumentów prokuratury i zdecydował o rozwiązaniu umowy koncesji i zwróceniu zamku państwu.
Słowo Polskie za: lwowskie media, 3 sierpnia 2023 r.
Leave a Reply