Polski Narodowy Instytut Konserwacji Zabytków w porozumieniu z Miastem Kalisz zakończył pierwszy etap prac związanych z upamiętnieniem Wojskowego Cmentarza Ukraińskiego zlokalizowanego przy ulicy Ukraińskiej.
Cmentarz Wojskowy w Kaliszu-Szczypiornie jest miejscem spoczynku żołnierzy Armii Ukraińskiej Republiki Ludowej oraz członków ich rodzin.
W roku 1922 w obozach przebywało 5788 żołnierzy-petlurowców, a miasto i jego okolice stały się jednym z najważniejszych centrów życia kulturalnego, politycznego i wojskowego ukraińskiej emigracji politycznej.
W 1923 roku na cmentarzu ukraińskim odsłonięto obelisk ku czci pochowanych tam żołnierzy walczących o wolną Ukrainę. Ukraiński Cmentarz Wojskowy w Szczypiornie pozostaje jedną z największych i najważniejszych tego rodzaju nekropolii w Polsce.
Na zlecenie Narodowego Instytutu Konserwacji Zabytków od października ubiegłego roku do końca stycznia bieżącego, trwały roboty budowlano-remontowe.
Zakres robót:
– ustawienie w obrębie cmentarza 243 nowych, metalowych krzyży w rzędach, zgodnie z planem z 1929 r. wraz z wbudowaniem w ich strukturę reliktów dawnych krzyży betonowych,
– oznaczenie miejsca pochówku poprzez umieszczenie metalowych tabliczek ze znacznikiem krzyży w gruncie oraz przeprowadzenie konserwacji reliktów historycznego pochówku (słupki wokół pola grobowego),
– usunięcie istniejącego piaskowcowego obelisku ku czci żołnierzy Ukraińskiej Armii Ludowej,
– zamontowanie w jego miejscu odtworzonego wg ikonografii z 1923 roku obelisku z czarnego granitu, z napisami w językach ukraińskim i polskim,
– umieszczenie wokół obelisku trzech tablic z czarnego granitu poświęconych historii cmentarza ukraińskiego, wykonanym renowacjom nekropolii, oraz historii cmentarza jenieckiego od 1914 roku,
– wykonanie nowej nawierzchni mineralnej wokół obelisku,
– ustawienie po obu stronach wejścia na cmentarz dwóch pionowych tablic betonowych – jednej z informacjami dotyczącymi historii społeczności ukraińskiej w Kaliszu, obozu internowania w Szczypiornie i cmentarza ukraińskiego; drugiej z wykazem imion i nazwisk pochowanych żołnierzy i ich rodzin.
Koszt ich wykonania wraz ze sprawowaniem nadzoru archeologicznego nad pracami ziemnymi na cmentarzu, został w całości sfinansowany przez Narodowy Instytut Konserwacji Zabytków ze środków finansowych Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Niebawem ruszy przetarg na na wykonie II etapu prac związanych z upamiętnieniem Wojskowego Cmentarza Ukraińskiego w Kaliszu-Szczypiornie. Zakres prac uwzględnia założenie trawnika oraz restauracja ogrodzenia nekropolii.
Armia Ukraińskiej Republiki Ludowej wsparła Polskę w wojnie z Rosją Radziecką w 1920 roku. Polska ze zwojej strony uzbroiła Armię URL do walki z Rosjanami w 1920 roku po zawarciu porozumienia zwanym paktem Piłsudski-Petlura. W kwietniu 1920 ruszyła wspólna polsko-ukraińska ofensywa na Kijów która zakończyła się wspólną paradą Polaków i Ukraińców na Kreszczatyku. Po wyparciu Armii URL i Wojska Polskeigo z Ukrainy i internowaniu oddziałów petlurowskich na terytorium Polski, część żołnierzy skierowano do obozów w Kaliszu oraz w podkaliskim Szczypiornie.
Koszt dofinansowania prac przy remoncie cmentarza z budżetu państwa polskiego wyniósł około 900 tys. złotych.
Słowo Polskie za: kalisz.pl, fot. FB, 1 marca 2025 r.
Leave a Reply