IX Dni Kultury Polskiej i XXII Międzynarodowy Festiwal Kultury Polskiej „Tęcza Polesia” w Żytomierzu zostały poświęcone obchodom Roku Henryka Sienkiewicza i Ignacego Jana Paderewskiego. Zorganizował je w dniach 13-16 października 2016r. Żytomierski Obwodowy Związek Polaków na Ukrainie pod Honorowym Patronatem Marszałka Senatu R.P. Pana Stanisława Karczewskiego, Marszałka Województwa Śląskiego Pana Wojciecha Saługi – przy wsparciu Żytomierskiej Obwodowej Rady i Administracji Państwowej, Żytomierskiej Rady Miejskiej, Senatu R.P. oraz Fundacji Pomoc Polakom na Wschodzie i Konsulatu Generalnego R.P. w Winnicy. Patronat medialny nad wydarzeniami kulturalnymi organizowanymi w ramach Festiwalu i Dni Kultury Polskiej sprawowali Sojuz TV z Żytomierza, gazeta „Kurier Galicyjski” oraz czasopismo „Tęcza Żytomierszczyzny”.
W bogatym programie IX Dni Kultury Polskiej w Żytomierzu znalazły się konferencje, koncerty, spotkania oficjalnych delegacji, dyskusje panelowe i wystawy.
Wśród licznych gości przybyłych do Żytomierza należy wymienić: delegację Senatu RP. z zastępcą przewodniczącego Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą Senatu RP. Panem Maciejem Łuczakiem oraz zastępcą przewodniczącego Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej Senatu RP. Panem Andrzejem Pająkiem, Konsulem Generalnym RP w Winnicy Panem Tomaszem Olejniczakiem, delegację z partnerskiego Województwa Śląskiego z zastępcą dyrektora Wydziału Kultury Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego w Katowicach Panią Gabrielą Gros na czele, delegację z partnerskiego miasta Płocka z Sekretarzem Miasta Płocka Panem Krzysztofem Krakowskim na czele, delegację z partnerskiego miasta Bytomia z wiceprezydentem miasta Bytomia Panem Andrzejem Pankiem na czele, wicedyrektora Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk” im. Stanisława Hadyny Pana Tomasza Janikowskiego, Jego Ekscelencję Ordynariusza Diecezji Łuckiej i kierownika Diecezji Kijowsko-Żytomierskiej Ks. Biskupa Witalija Skomarowskiego oraz redaktor Studio-Wschód TV Polonia i TVP Wrocław Panią Grażynę Orłowską-Sondej.
Tegoroczne Dni Kultury Polskiej 13 października br., uroczyście otworzył konsul RP w Winnicy Przemysław Szymański w gościnnych murach Żytomierskiej Szkoły Muzycznej Nr 1 im B. M. Latoszyńskiego a rozpoczęły się one od prezentacji książki „Twórca – kultura – wymiary czasu. Międzynarodowe naukowe czytania 2016 w Muzeum Borysa Latoszyńskiego w Żytomierzu”. Publikacja zawiera prace 47 autorów reprezentujacych 14 wiodących uczelni wyższych z 7 krajów swiata – Izraela, Łotwy, Polski, Rosji, Stanów Zjednoczonych Ameryki, Ukrainy, Uzbekistanu. Wspólnym mianownikiem zamieszczonych w pracy materiałów jest poszukiwanie różnorodnych śladów polskości w kulturze pogranicza polsko-ukraińsko-rosyjskiego, zwłaszcza twórców o polskim pochodzeniu i ich dzieł.
Po południu miały miejsce dwa koncerty poświęcone 120. rocznicy urodzin Wiktora Kosenki „Melodie, które serce w zachwyt wprawiają…” składał się z utworów Kosenki w wykonaniu nauczycieli i uczniów Żytomierskiej Szkoły Muzycznej Nr 1 im B. Latoszyńskiego. W drugim koncercie zatytułowanym „Przez muzykę przemawia Piękno…” wystąpił zespół Classic-trio z Sum i Kijowa.
Kolejny dzień 14 października br. wypełniły wydarzenia obejmujące różne sfery życia społecznego. Polskie delegacje spotkały się z władzami miasta i obwodu w Obwodowej Administracji Państwowej w Żytomierzu. Przedsiębiorstwo Kromberg & Schubert Ukraine gościło uczestników forum biznesowego, na którym zaprezentowano inwestycyjny i ekonomiczny potencjał obwodu oraz przeprowadzono rozmowy dwustronne w formacie В2В. Pozostaje oczekiwać na wymierne wyniki poszerzające wspólne przedsięwzięcia ekonomiczne.
Spotkanie polskiej społeczności Żytomierza i obwodu żytomierskiego z delegacjami w Centrum Polskim, przy ul. Teatralnej 17/20 stanowiło kolejną możliwość zacieśnienia kontaktów polsko-ukraińskich i tworzenia planów współpracy przy realizacji nowych projektów.
Dla miłośników literatury pięknej w kosmicznej scenerii Żytomierskiego Muzeum Kosmonautyki im. Sergiusza Korolowa organizowano spotkanie poetyckie «Poezja bez granic» na którym poetka i tłumaczka Walentyna Benderska opowiadała o własnej drodze twórczości poetyckiej, kontaktach z polskimi poetami a także o meandrach pracy tłumacza.
Wieczór stał się prawdziwą ucztą duchową, gdyż soliści Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk” im. Stanisława Hadyny zaśpiewali na scenie Żytomierskiej Obwodowej Filharmonii. Zespół „Śląsk” jest od lat wielkim przyjacielem Polaków w Żytomierzu i prawdziwym ambasadorem polskiej kultury. W ich wykonaniu zabrzmiały pieśni klasyczne, ludowe i patriotyczne. Żytomierzanie nagrodzili występ artystów ze Śląska gromkimi brawami i owacją na stojąco.
15 października imprezy festiwalowe rozpoczęły się w Żytomierskiej Szkole Muzycznej nr 1 im. Borysa Latoszyńskiego w ramach obchodów 125 rocznicy urodzin Wsiewołoda Zaderackiego – kompozytora i literata, którego twórczość wydobywamy z zapomnienia. Otwarto tam również wystawę prac uczniów Szkoły Artystycznej oraz studentów Żytomierskiego Instytutu Kultury i Sztuk Pięknych, otbył się wykład pt. «Przezwyciężenie czasu», a wykładowcy i uczniowie szkoły zagrali muzykę jubilata.
Pod hasłem «W ojczyźnie przodków» w Szkole Muzycznej nr 1 zostało zorganizowane spotkanie ze śpiewaczką Jennifer Glière (USA).
Obchodzony w 2016 roku w Polsce Rok Henryka Sienkiewicza stał się okazją do zaprezentowania przez uczniów Polskiej Szkoły Sobotnio-Niedzielnej im. I.J. Paderewskiego oraz Teatr Lalek „ModernPol” wzruszającej inscenizacji „ Rok Sienkiewiczowski w Żytomierzu”. Chęć upamiętnienia Jana Ignacego Paderewskiego przyświecała organizatorom seminarium naukowego „Ignacy Jan Paderewski − Ojczyźnie i Światu”, które odbyło się w Żytomierskiej Obwodowej Bibliotece Naukowej im. Olega Olżycza. Seminarium towarzyszyła wystawa „Ignacy Jan Paderewski i Ziemia Żytomierska”.
XXII Międzynarodowy Festiwal Kultury Polskiej „Tęcza Polesia”
Festiwal rozpoczął się odśpiewaniem hymnów narodowych, po czym został odczytany list Marszałka Senatu RP Stanisława Karczewskiego do uczestników XXII Międzynarodowego Festiwalu Kultury Polskiej „Tęcza Polesia”, w którym marszałek napisał m.in.: „Gorąco dziękuję Polakom Żytomierszczyzny za wierność korzeniom i pragnienie rozwijania więzi z 
polskością. Szczególne słowa uznania kieruję do organizatorów Festiwalu – działaczy Żytomierskiego Obwodowego Związku Polaków na Ukrainie za wspaniale kontynuowanie tej barwnej i żywej inicjatywy, jaką stały się Dni Kultury Polskiej oraz międzynarodowy Festiwal Kultury Polskiej „Tęcza Polesia”. Pan Konsul Generalny RP Tomasz Olejniczak zaznaczył, że Konsulat Generalny RP wspiera inicjatywy, skierowane na rozwój i utrwalenie polskiej kultury i rozwoju dobrosąsiedzkich stosunków między Polską i Ukrainą.
Przedstawiciele władz wręczyli pamiątkowe dyplomy i nagrody zasłużonym działaczom ŻOZPU. Aleksander Piwowarski wręczył dyplom Rady Obwodowej Irenie Świtelskiej, Jadwidze Poliszczuk i Olegowi Szyszkonowi. W imieniu Obwodowej Administracji Państwowej odznaczył Bogdana Poliszczuka, Reginę Smirnową i Olega Szyszkina. Wiceprezydent Dmytro Tkaczuk w imieniu Rady Miejskiej pozdrowił uczestników Święta Polskiej Kultury i odznaczył dyplomem: Irenę Kopoć, Marię Sajko i Marię Piwowarską.
Festiwal „Tęcza Polesia” tradycyjnie stał się centralnym punktem obchodów Dni Kultury Polskiej. Koncert ten, dostarczył wielu niezapomnianych wrażeń i wzruszeń. Na scenie wypełnionej po brzegi sali Żytomierskiej Filharmonii zaśpiewały i zatańczyły obchodzące 25 – lecia istnienia: Polski Wzorcowy Dziecięcy Zespół Wokalny „Dzwoneczki” pod kierownictwem Jadwigi i Bogdana Poliszczuków, Ludowy Taneczny Zespół „Koroliski” pod kierownictwem Ireny Świtelskiej i Polski Wzorcowy Dziecięcy Zespół Wokalny „Kolorowe Ptaszki” pod kierownictwem Żanny i Olega Szyszkinów. Zespoły zostały uhonorowane tytułem Zasłużony dla Kultury Polskiej.
Pierwszy przegląd tych zespołów dał początek naszemu Festiwalowi „Tęcza Polesia” (od 2002 do 2004 roku ze względu na chorobę prezesa ŻOZPU Pana Walentego Grabowskiego festiwal nie odbywał się). Dzisiaj po raz kolejny duch polski powstał, jak feniks z popiołów i wybuchnął pełnym płomieniem narodowej dumy.
Nasze zespoły współpracują ze sobą, wspólnie uczestniczą w warsztatach, na których powstają nowe pomysły artystyczne. W wykonaniu Kolorowych Ptaszków i Korolisek została przedstawiona premierowa kompozycja – Tańce Ziemi Lubelskiej.
Występy artystów z Ukrainy zwieńczyły utwory w wykonaniu solistek Ireny Nawojewej i Haliny Dowbysz, a także znanych i lubianych przez widzów Diny Chalimonczuk i Polskiego Zespołu „Liłeja” z Olewska oraz zasłużonych weteranów żytomierskiej sceny artystycznej – Polskiego Zespołu Wokalnego „Poleskie Sokoły” (kier. Natalia Rengwelska i Jan Boczkowski).
Debiutem był występ Natalii Zubarewej i Sergiusza Świtelskiego z pięknym utworem „Dumka na dwa serca” z filmu „Ogniem i mieczem”, znanego utworu Henryka Sienkiewicza.
Perełką festiwalu był występ Jennifer Glière solistki światowej sławy ze Stanów Zjednoczonych Ameryki z utworem Ignacego Jana Paderewskiego „Moja pieszczotka”, przy akompaniamencie Olgi Mykal. Jennifer Glière należy do znanego rodu Glière, z którego pochodzi wybitny kompozytor i pedagog Rejngold Glijer. Ignacy Jan Paderewski łączy Żytomierz z Nowym Jorkiem, Londynem, Paryżem, Genewą, Dreznem i Warszawą. Społeczność żytomierska oczekuje na uroczyste otwarcie pomnika wybitnego Rodaka na skrzyżowaniu ulic Kijowskiej i Teatralnej w Żytomierzu.
Program Festiwalu został rozszerzony i ubogacony występem solistów Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk”.
Koncert festiwalowy prowadziły dr Wiktoria Wachowska i doktorantka Uniwersytetu Śląskiego Helena Staniszewska.
16 października goście odwiedzili Polski Cmentarz. Po jednej z najstarszych polskich nekropolii gości oprowadzał prof. Włodzimierz Jerszow, wspominając o naszych wielkich Rodakach, jak Dąbrowski, Dobrzyński, Kraszewski, Zarębski, Paderewski, ks. Andrzej Fedukowicz – których to groby rodzinne są na Polskim cmentarzu. Goście zapalili znicze na grobach wybitnych Polaków.
Zwieńczeniem IX Dni Kultury Polskiej w Żytomierzu była niedzielna msza święta sprawowana w Katedrze św. Zofii przez J.E. ks. seniora Biskupa Jana Purwińskiego. Szczególną intencją wspólnej modlitwy była prośba o pokój na Ukrainie.
Ostatnim akordem był wspaniały koncert muzyki kameralnej „Modlę się i w wierze trwam…” w wykonaniu Jennifer Glière (USA) oraz Zespołu Kameralnego im. I.F. Dobrzyńskiego, pod kierownictwem dr Ireny Kopoć. W starych murach żytomierskiej katedry zabrzmiały utwory Paderewskiego, Mozarta, Bacha, Giulianiego i in. Koncert prowadziła Elwira Gilewicz.
Na zakończenie Dni Polskiej Kultury słowa wdzięczności i uznania wyrazili Aleksander Piwowarski oraz J.E. ks. bb Jan Purwiński. Prezes ŻOZPU Wiktoria Laskowska-Szczur w imieniu Polaków Żytomierszczyzny podziękowała Senatowi RP, Generalnemu Konsulatowi RP w Winnicy, Fundacji Pomoc Polakom na Wschodzie, Żytomierskiej Miejskiej Radzie oraz członkom Zarządu dr Irenie Kopoć, Elwirze Gilewicz, Walentynie Czudowskiej i wszystkim tym, którzy przyczynili się do organizacji i przeprowadzenia IX Dni Kultury Polskiej.
Serdecznie dziękujemy organizatorom, sponsorom i ofiarodawcom oraz wszystkim uczestnikom za włożoną pracę w przeprowadzenie wspaniałych dni polskości i patriotyzmu.
Elwira Gilewicz, Wiktoria Laskowska-Szczur, Żytomierz, 27.10.16 r.
